Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, Tào Tháo nổi tiếng là một nhà chính trị, quân sự tài ba, người có tầm nhìn xa trông rộng và đặc biệt coi trọng nhân tài. Câu chuyện Tào Tháo quỳ gối buộc dây giày cho Quan Vũ trước ba quân không chỉ là một giai thoại cảm động mà còn là minh chứng cho chính sách chiêu hiền đãi sĩ của ông. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích hành động này và những bài học về trọng dụng nhân tài mà Tào Tháo để lại.
Tào Tháo, sinh năm 155 mất năm 220, tự Mạnh Đức, là người đặt nền móng cho thế lực quân sự cát cứ ở miền Bắc Trung Quốc, tiền đề cho sự hình thành nhà Tào Ngụy thời Tam Quốc. Ông hiểu rõ đạo lý “muốn tranh thiên hạ phải tranh được người”, đặc biệt trong thời loạn thế. Vì vậy, Tào Tháo không chỉ biết chọn hiền tài mà còn tìm mọi cách để thu phục nhân tài về dưới trướng.
Tào Tháo nổi tiếng với cách đối đãi hào hiệp và chân thành với thuộc hạ. Ông không ngại tự phê bình để nâng cao tinh thần đoàn kết và lòng trung thành của các tướng sĩ. Tào Tháo hiểu rõ nhu cầu của từng người, nói được làm được, nhờ vậy mà dưới trướng ông có vô số công thần và tướng tài. Điển hình như Quách Gia, một mưu sĩ xuất chúng đã cống hiến hết mình cho Tào Tháo. Bên cạnh đó, Tào Tháo cũng trân trọng những mưu sĩ, tướng lĩnh quy hàng. Ví dụ như Hứa Du, một mưu sĩ của Viên Thiệu, khi về với Tào Tháo, ông được đón tiếp nồng hậu và nhanh chóng dâng kế sách giúp Tào Tháo giải vây.
Tuy nhiên, giai thoại nổi bật nhất về sự chiêu hiền của Tào Tháo chính là câu chuyện chiêu hàng Quan Vũ. Quan Vũ, một vị dũng tướng uy chấn thiên hạ dưới trướng Lưu Bị, đã khiến Tào Tháo phải thốt lên: “Ta thà để ông ấy làm kẻ thù, còn hơn là giết chết”. Năm 200, khi Tào Tháo tấn công Từ Châu, Quan Vũ đã ở lại chặn hậu, lọt vào giữa vòng vây quân Tào. Tào Tháo vì mến tài Quan Vũ, đã không những không giết mà còn tìm cách thu phục.
Trước khi đầu hàng, Quan Vũ đưa ra ba điều kiện phi lý, trong đó có điều kiện là chỉ cần biết tin Lưu Bị ở đâu, sẽ lập tức rời đi. Tào Tháo, sau một hồi cân nhắc, đã chấp nhận những điều kiện này. Khi gặp Quan Vũ, Tào Tháo không hề tỏ vẻ cao ngạo mà vội vàng xuống ngựa, bước đến đón tướng tài. Thấy dây giày của Quan Vũ bị tuột, Tào Tháo không ngần ngại quỳ gối xuống tự tay buộc lại dây giày trước ba quân. Hành động này không chỉ khiến Quan Vũ vô cùng cảm động mà còn thể hiện sự trân trọng nhân tài của Tào Tháo.
Để thu phục Quan Vũ, Tào Tháo không tiếc ban tặng mỹ nữ, rượu ngon, sơn hào hải vị, bạc vàng, tơ lụa, và cả con ngựa Xích Thố. Ông còn tâu lên vua Hán sắc phong cho Quan Vũ là Hán Thọ Đình Hầu. Sự đối đãi ân cần của Tào Tháo vượt quá mọi quy tắc thông thường, thể hiện sự khao khát nhân tài của vị thừa tướng.
Mặc dù sau này Quan Vũ vẫn rời đi theo Lưu Bị, nhưng khi Tào Tháo thất trận, chính Quan Vũ đã tha cho Tào Tháo một đường sống để báo đáp ân tình. Điều này cho thấy sự cảm kích và tôn trọng mà Quan Vũ dành cho Tào Tháo, mặc dù họ ở hai chiến tuyến đối lập.
Câu chuyện Tào Tháo quỳ gối buộc dây giày cho Quan Vũ là một minh chứng rõ nét cho chính sách trọng dụng nhân tài. Tào Tháo hiểu rằng, muốn thành công, cần phải có được sự ủng hộ và cống hiến của những người tài giỏi. Bằng sự chân thành và chiêu đãi hậu hĩnh, Tào Tháo đã thu phục được lòng người, tạo nên một đội ngũ hùng mạnh, đặt nền móng cho sự thống nhất miền Bắc và hình thành nên nhà Ngụy sau này. Câu chuyện này là một bài học sâu sắc về nghệ thuật lãnh đạo và chiêu hiền đãi sĩ, vẫn còn nguyên giá trị đến ngày nay.
Tài liệu tham khảo:
- La Quán Trung. (2016). Tam Quốc Diễn Nghĩa. Nhà xuất bản Văn học.
- Trần Thọ. (2007). Tam Quốc Chí. Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin.