Chào mừng bạn đến với chuyên mục “Những lời dạy cổ xưa”, nơi chúng ta cùng nhau khám phá những triết lý sâu sắc và bài học quý báu từ các nền văn hóa và tôn giáo cổ đại. Hôm nay, chúng ta sẽ đi sâu vào một câu chuyện huyền bí từ Trang Tử, một trong những bậc thầy vĩ đại của Đạo gia. Câu chuyện về hành trình 19 ngày thành tiên của một đệ tử, hé lộ những bí ẩn về tu luyện, bản chất cuộc sống và mối liên hệ giữa con người với thiên nhiên và đạo. Hãy cùng khám phá những bài học sâu sắc mà câu chuyện này mang lại, liệu chúng ta có thể áp dụng chúng vào hành trình tâm linh của chính mình?
Câu chuyện bắt đầu với Nam Bá Tử Khuê, một ông lão tình cờ gặp tiên nhân Lữ Ngọc và hỏi về bí quyết trẻ trung của ông. Lữ Ngọc trả lời rằng đó là nhờ ngộ đạo. Khi Nam Bá Tử Khuê xin được học đạo, Lữ Ngọc từ chối vì ông cho rằng người này không phù hợp. Điều này đặt ra câu hỏi: Tại sao Lữ Ngọc lại từ chối? Và ai là người thích hợp để học đạo?
Nam Bá Tử Khuê hỏi Lữ Ngọc về bí quyết trẻ trung
Bí ẩn đằng sau những cái tên
Trong câu chuyện này, các nhân vật như Lữ Ngọc, Nam Bá Tử Khuê và đệ tử bất lương Ất đều mang những ý nghĩa sâu sắc. Lữ Ngọc được cho là có liên hệ với Nữ Oa và Đại Vũ, những nhân vật huyền thoại. Đệ tử bất lương Ất lại là dòng dõi hoàng đế, liên quan đến phép thuật cổ xưa. Điều này cho thấy rằng không phải ai cũng có thể tu luyện thành tiên, mà cần có những tố chất và duyên phận nhất định.
Lữ Ngọc từng nói rằng có người có “tài năng thánh nhân” dễ học đạo, nhưng cũng có người có “đạo thánh nhân” mà không có tài năng. Vậy, “tài năng thánh nhân” là gì? Đó không phải là kiến thức hay trí tuệ thông thường, mà là khả năng vượt qua những ràng buộc của thế tục, một sự chuyển hóa từ bên trong.
Chuyển hóa trí tuệ và vượt qua chính mình
Trong cuộc sống, chúng ta thường học hỏi để kiếm tiền, danh vọng và thỏa mãn ham muốn. Tuy nhiên, sau khi trải qua nhiều kinh nghiệm, chúng ta nhận ra rằng càng học nhiều, càng hiểu sâu, con người càng gây ra nhiều tổn hại. Đạo Đức Kinh có câu: “Khi điều kỳ diệu quá mức, tai họa không tránh khỏi”.
Lão Tử và Trang Tử nhấn mạnh rằng sau khi học hỏi, chúng ta cần vượt qua sự hiểu biết, vượt qua trí tuệ thế tục. Chúng ta cần học cách quên đi tri thức để trở về với bản chất nguyên sơ, đó là sự chuyển hóa cần thiết để tiến gần hơn với đạo.
Trang Tử và Lão Tử, hai bậc thầy của Đạo gia
Trang Tử từng nói “chân nhân hít thở từ gót chân, còn người thường chỉ hít thở đến cổ họng”. Điều này có nghĩa là người đạt đạo thì hít thở sâu, thấm nhuần, còn người thường bị ràng buộc bởi ham muốn, trí tuệ hẹp hòi. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể đạt được sự xuất ly khỏi thế gian, điều này phụ thuộc vào duyên lành và quyết tâm từ nhiều kiếp trước.
Những ai không có tâm xuất ly dù có gặp tiên nhân cũng không thể học được. Cũng giống như “Phật không độ kẻ không có duyên”, đây chính là thiên cơ đầu tiên mà câu chuyện muốn tiết lộ. Vì vậy, những ai mới tiếp xúc với đạo gia không nên vội vàng tuyên bố rằng mình đã học đạo hay tu đạo.
Bảy cảnh giới tu đạo của Lữ Ngọc
Tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá hành trình tu đạo của đệ tử Lữ Ngọc, trải qua bảy cảnh giới:
- Ngoài thiên hạ: Vượt qua những ràng buộc của xã hội.
- Ngoài vật: Không còn bị chi phối bởi vật chất.
- Ngoài sinh mệnh: Vượt qua nỗi sợ hãi về sinh tử.
- Siếu sáng kiến: Bắt đầu chuyển hóa từ phàm tục thành thánh nhân.
- Độc vô cốt tinh: Hòa mình vào dòng chảy của đạo.
- Âm linh: Trạng thái thần bí không sinh không diệt.
Vượt qua cảnh giới “ngoài sinh mệnh” là cực kỳ quan trọng, bởi vì đó là bước đệm để đạt đến những cảnh giới cao hơn. Trong tác phẩm “Đại Tông Sư” của Trang Tử, có nhiều câu chuyện đề cập trực tiếp đến vấn đề sinh tử. Trang Tử muốn giúp chúng ta vượt qua nỗi sợ hãi về sinh tử, để đạt đến sự tự do tuyệt đối.
Minh họa cảnh giới tu đạo trong Đạo giáo
Những bài học sâu sắc từ Trang Tử
Câu chuyện về bốn người bạn Từ Thị, Tử Dụ, Tử Ly và Tử Lai là minh chứng cho việc người đạt đạo không còn bị chi phối bởi những thay đổi của số phận. Họ đón nhận mọi thứ một cách bình thản, dù là thành công hay thất bại. Họ hiểu rằng tất cả đều là sự an bài của thiên đạo.
Trang Tử nhấn mạnh rằng khi chấp nhận điều này, chúng ta sẽ không còn bị cảm xúc chi phối, mà đạt đến trạng thái tự tại, giải thoát hoàn toàn khỏi mọi ràng buộc. Ông cũng cho rằng không có thứ gì có thể chống lại thiên đạo trong thời gian dài. Vậy tại sao chúng ta phải lo lắng hay phiền muộn?
Khi nhận ra có thứ gì đó đang trói buộc tâm hồn, chúng ta thường tìm cách giải thoát. Nhưng Trang Tử lại đề xuất một cách khác: hãy để thiên đạo xử lý mọi chuyện. Điều này giống như các đạo sĩ khi ngồi thiền, họ không cố gắng đẩy những suy nghĩ tiêu cực đi, mà chỉ đơn giản quan sát chúng, để mặc cho chúng đến và đi.
Cảnh giới bất sinh bất tử
Sau khi vượt qua cảnh giới “ngoài sinh mệnh”, Lữ Ngọc giải thích rằng đạo không bao giờ sinh ra, cũng không bao giờ chết đi. Thiên đạo điều khiển mọi vật trong vũ trụ, nhưng bản thân nó lại không bị sinh tử chi phối. Người đắc đạo nhìn thấu mọi mánh khóe của thiên đạo, bước ra khỏi quy luật của thế gian, tiến đến cảnh giới “bất sinh bất tử”.
Trang Tử gọi cảnh giới cao nhất này là “âm minh”, nơi sự hỗn loạn và yên tĩnh hòa quyện vào nhau. Giống như vụ nổ lớn Big Bang, vũ trụ từ trạng thái yên tĩnh ban đầu trải qua sự hỗn loạn, rồi dần trở lại trạng thái tĩnh lặng vĩnh hằng. Đó chính là sự trở về với đạo.
Minh họa sự vận hành của vũ trụ trong Đạo giáo
Cuối cùng, Nam Bá Tử Khuê hỏi Lữ Ngọc về nguồn gốc đạo của ông. Lữ Ngọc đã kể một chuỗi các bậc thầy đã truyền dạy đạo cho ông, bắt đầu từ “vô tử” đại diện cho trạng thái ban đầu của vũ trụ, trước khi có sự hình thành của mọi thứ. Mỗi cái tên đều ẩn chứa những ý nghĩa sâu sắc, phản ánh các cấp độ tu luyện và lịch sử của loài người.
Kết luận
Câu chuyện 19 ngày thành tiên của Trang Tử không chỉ là một bài học về tu luyện, mà còn là một hành trình khám phá bản thân và vũ trụ. Những lời dạy của ông giúp chúng ta hiểu rõ hơn về ý nghĩa của cuộc sống, mối liên hệ giữa con người với thiên nhiên và đạo. Chúng ta học được rằng, để đạt đến sự tự do, chúng ta cần vượt qua những ràng buộc của thế tục, học cách chấp nhận mọi thứ và để cho thiên đạo dẫn lối. Hãy tiếp tục khám phá những lời dạy cổ xưa để tìm thấy con đường tâm linh của riêng mình.
Tài liệu tham khảo:
- Trang Tử. Nam Hoa Kinh.
- Lão Tử. Đạo Đức Kinh.