Kênh “Những lời dạy cổ xưa” xin chào quý vị độc giả. Trong hành trình khám phá tâm linh và tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống, chúng ta thường xuyên đối diện với những câu hỏi lớn về bản chất của thế giới và vai trò của con người. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu một chủ đề sâu sắc, được soi chiếu dưới ánh sáng của Phật pháp, để khám phá sự thật đằng sau những gì chúng ta vẫn thường tin tưởng, liệu có phải các nhà lãnh đạo thế giới mới là người quyết định vận mệnh của nhân loại?
Chúng ta thường xuyên nghe nhắc đến tên các nhà lãnh đạo của các siêu cường như Joe Biden, Vladimir Putin hay Tập Cận Bình, và cho rằng họ nắm trong tay quyền lực quyết định vận mệnh thế giới. Tuy nhiên, liệu đây có phải là sự thật? Những lời dạy cổ xưa của Phật giáo, với trí tuệ thâm sâu, sẽ giúp chúng ta nhìn nhận vấn đề này một cách toàn diện hơn.
Đức Phật và sự thật về bản chất của thế giới
Theo kinh điển Phật giáo, sau 49 ngày thiền định dưới gốc Bồ Đề, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đã chứng ngộ vô thượng Chánh Đẳng Giác. Ngài khám phá ra rằng, tâm thức là cội nguồn của vũ trụ vạn vật, và tâm – vật không khác nhau, đó là bất nhị pháp môn. Đức Phật nhận thấy rằng vật chất chỉ là ảo, không có thật, và nỗi khổ của con người cũng xuất phát từ sự ảo tưởng này. Ngài đã từ bỏ ngai vàng, vợ con để đi tìm đạo, với mục đích giải thoát chúng sinh khỏi khổ đau.
Ngũ uẩn (sắc, thọ, tưởng, hành, thức) mà con người tạo thành cũng đều là không thật. Khám phá này quá vi diệu, nên sau khi giác ngộ, Đức Phật đã định nhập diệt, không muốn giảng pháp. Nhưng vì lòng từ bi, ngài đã chấp nhận lời thỉnh cầu của Phạm Thiên, vì chúng sinh đang lầm tưởng mình là có thật và đang phải chịu khổ đau.
Đức Phật đã giảng Tứ Diệu Đế, Thập Nhị Nhân Duyên, và cuối cùng là Bát Nhã Tâm Kinh, phá vỡ mọi chấp trước của thế gian, khẳng định bản chất tánh không của vạn pháp. Tất cả chỉ là ảo ảnh, là chiêm bao. Nỗi đau khổ mà con người trải qua, dù có thật trong thế giới tương đối, nhưng xét cho cùng cũng không phải là thật, chỉ là ảo tưởng.
Đức Phật Thích Ca Mâu Ni
Ai mới thực sự quyết định?
Chúng ta thường cho rằng các nhà lãnh đạo thế giới, những người đứng đầu các cường quốc mới là người quyết định vận mệnh của thế giới. Nhưng theo Phật pháp, và cả theo những nghiên cứu khoa học hiện đại, quyết định không xuất phát từ ý chí cá nhân, mà từ nghiệp lực, từ thức.
Một thí nghiệm khoa học đã chứng minh rằng, não bộ của con người đã đưa ra quyết định trước khi ý thức nhận biết. Điều này cho thấy, ý thức chỉ là người thừa hành, chứ không phải là người quyết định. Các quyết định của chúng ta xuất phát từ nghiệp lực của bản thân, gia đình, cộng đồng, và tập thể, được lưu trữ trong A-lại-da thức. Khi có đủ nhân duyên, những quyết định này sẽ được hiện thực hóa.
Ví dụ như Bill Gates thành công khi quyết định bỏ học giữa chừng để kinh doanh, không phải do ý chí cá nhân, mà là do nghiệp lực của ông đã chọn một con đường phù hợp với thời thế. Nhiều người bắt chước, nhưng lại thất bại vì không có đủ nhân duyên, nghiệp lực để thành công.
Thí nghiệm khoa học về quyết định của não bộ
Vậy ai hay cái gì mới thực sự quyết định? Theo các nhà vật lý lượng tử, “thức” mới là người quyết định, mà thức này không mang bản ngã. Nó là tánh biết, là thông tin, là sự hiểu biết. Phật giáo gọi đó là A-lại-da thức, kho chứa vô hình của tất cả mọi hiện tượng xảy ra trong tam giới. Thức này sẽ chọn lựa dữ liệu và thông tin phù hợp, tùy theo nghiệp duyên của mỗi người. Ngay cả những nhà lãnh đạo, họ cũng chỉ là người thừa hành, chứ không phải người quyết định.
Lão Tử cũng đã đề cập đến điều này trong Đạo Đức Kinh, khi ông khuyên các bậc vua chúa nên “vô vi nhi trị”, tức là không dùng ý chí cá nhân để quyết định, mà thuận theo đạo lý tự nhiên.
Thế giới chỉ là ảo ảnh
Các nhà vật lý lượng tử và các nhà thần kinh học đã chứng minh rằng vật chất chỉ là ảo ảnh, là sự tưởng tượng của bộ não. Chúng ta bị đánh lừa bởi các giác quan, và không nhận ra rằng thế giới này không có thật. Vũ trụ, vạn vật, và cuộc sống con người chỉ là một hí trường, một trò chơi, với những vui, buồn, sướng, khổ, mê muội.
Tuy nhiên, thế giới ảo ảnh này cũng có quy luật riêng của nó, đó là luật nhân quả. Nhưng luật nhân quả cũng không phải là chân lý vĩnh cửu, mà chỉ có giá trị trong chiêm bao. Chúng sinh trong chiêm bao, giống như người mù sờ voi, không thể biết được toàn thể sự thật.
Người mù sờ voi
Các nhà khoa học đã ví vũ trụ như một trường siêu dây, hoặc trường thống nhất, tương ứng với A-lại-da thức trong Phật giáo. Trường này chứa tất cả dữ liệu để tạo ra vũ trụ, giống như một toàn ảnh (hologram). Thế giới vật chất mà chúng ta thấy chỉ là những tần số sóng được bộ não chuyển dịch thành các vật thể, theo nghiệp duyên của chúng sinh.
Việc con người tìm kiếm sinh vật ngoài hành tinh mà không thành công, cũng là vì thế giới này chỉ là ảo ảnh, là thế giới riêng của mỗi chúng sinh. Những gì có thật với chúng ta, không có thật với những người ở thế giới khác.
Sống trong thế giới tương đối
Mặc dù biết rằng thế giới này là ảo, nhưng Phật pháp không dạy chúng ta sống giả dối. Bởi vì thế giới này là tương đối. Mọi thứ đều có tính tương đối, kể cả khối lượng, không gian, và thời gian. Thời gian không có thật, nên tuổi thọ của con người, hay khoảng cách giữa các hành tinh cũng chỉ là tương đối.
Phật giáo tôn trọng sinh mệnh của tất cả chúng sinh, và đặt ra giới luật, ví dụ như không sát sinh, ăn chay, để giảm bớt đau khổ cho đời. Dù đau khổ chỉ là ảo, nhưng chúng ta vẫn cần phải sống thiện, vì đó là cách tốt nhất để giảm bớt đau khổ cho mình và cho người khác.
Trong thế giới tương đối, chúng ta không nên suy luận theo logic thông thường, vì logic đầy cảm tính và có nhiều sai lầm. Đức Phật đã khám phá ra rằng, lục thức (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) đều là sai lầm, không đáng tin cậy. Chúng ta cần phải vượt qua những ảo tưởng của giác quan, để thấy được bản chất thật sự của thế giới.
Kết luận
Thế giới không phải do các nhà lãnh đạo quyết định, mà do thức, do nghiệp lực của chúng sinh. Những gì xảy ra trong vũ trụ đều là vô thường, vô ngã, không có ai quyết định. Đây chính là niềm hy vọng cho những nước nhược tiểu, vì họ sẽ không mãi mãi phụ thuộc vào nước lớn.
Những lời dạy cổ xưa của Phật giáo, với sự thâm sâu và trí tuệ, đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất của thế giới và vai trò của chúng ta trong vũ trụ. Chúng ta cần phải sống thiện, tu tâm dưỡng tính, để giải thoát khỏi những ảo tưởng và đạt đến giác ngộ.
Hy vọng bài viết này mang lại giá trị cho quý vị trên hành trình tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống. Hãy tiếp tục theo dõi kênh “Những lời dạy cổ xưa” để khám phá thêm nhiều điều thú vị và sâu sắc khác.