Khi nhắc đến Tam Quốc, người ta thường nhớ ngay đến những trận đối đầu nảy lửa giữa Gia Cát Lượng và Tư Mã Ý. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, trận đánh thể hiện rõ nhất tài năng thao lược của Tư Mã Ý lại không phải là một cuộc chiến trực diện với vị Thừa tướng tài ba của Thục Hán, mà là cuộc chinh phạt Mạnh Đạt tại Tân Thành. Vậy, điều gì đã khiến trận chiến này trở nên đặc biệt và đáng được nhắc đến như một dấu ấn vàng trong sự nghiệp của Tư Mã Ý?
Bước Ngoặt Cuộc Đời Tư Mã Ý: Từ Quân Sư Đến Thống Soái
Tư Mã Ý phục vụ qua bốn đời vua Tào Ngụy, từ Tào Tháo đến Tào Phương, nhưng phải đến đời Tào Duệ ông mới thực sự nắm được binh quyền. Nhiều người thường chỉ nhớ đến ông với hình ảnh một đối thủ thận trọng của Gia Cát Lượng, với những màn đấu trí căng não ở gò Ngũ Trượng. Thế nhưng, chính trận chiến diệt Mạnh Đạt mới là minh chứng rõ nét nhất cho tài năng của Tư Mã Ý, một chiến lược gia lão luyện, biết nắm bắt thời cơ và hạ gục đối thủ chỉ trong một đòn quyết định.
Cái Chết Của Quan Vũ và Sự Phản Trắc Của Mạnh Đạt
Cái chết của Quan Vũ không chỉ là một mất mát lớn cho Thục Hán mà còn là khởi đầu cho một loạt biến cố. Lưu Phong và Mạnh Đạt, do không cứu viện Quan Vũ, đã phải chịu trách nhiệm. Lưu Phong bị xử trảm, còn Mạnh Đạt thì đầu hàng Tào Ngụy, được phong làm Thái thú Tân Thành, trấn giữ vùng Thượng Dung, một vị trí chiến lược quan trọng. Tuy nhiên, Mạnh Đạt bản tính gian xảo, lại thêm sự ra đi của Tào Phi, khiến lòng dạ hắn không yên, âm mưu phản trắc.
Tư Mã Ý nhận ra sự nguy hiểm của Mạnh Đạt, kẻ “gió chiều nào che chiều ấy”, nhưng Tào Duệ lại không tin, vẫn để hắn nắm giữ trọng trách. Mạnh Đạt lo sợ bị Tào Duệ nghi kỵ, nên càng ra sức củng cố thế lực ở Tân Thành. Hắn bí mật liên kết với Đông Ngô, cùng Gia Cát Lượng ngấm ngầm liên lạc, tìm cách chiếm Trung Nguyên. Gia Cát Lượng muốn dụ Mạnh Đạt quy thuận, đồng thời phái người mật báo cho Tào Ngụy về âm mưu của hắn. Mạnh Đạt biết chuyện, hoảng sợ quyết định tạo phản.
Hành Quân Thần Tốc, Chấm Dứt Tham Vọng Của Mạnh Đạt
Tư Mã Ý nắm rõ Mạnh Đạt là kẻ cơ hội, đang trong tình thế lưỡng lự, nên quyết định ra quân thảo phạt. Ông bí mật vạch kế hoạch, bất ngờ xuất binh, bỏ qua những nghi ngại về việc Mạnh Đạt được Tào Phi trọng dụng. Trong khi Mạnh Đạt vẫn còn đang do dự, viết thư qua lại với Gia Cát Lượng, Tư Mã Ý đã hành quân thần tốc, chỉ trong tám ngày đêm đã đến được Thượng Dung.
Mạnh Đạt chủ quan cho rằng từ Lạc Dương đến Tân Thành phải mất một tháng hành quân, không ngờ Tư Mã Ý lại đến nhanh như vậy. Khi thư của Mạnh Đạt gửi cho Gia Cát Lượng còn chưa đến tay, quân Tào đã vây kín thành. Tư Mã Ý đã nắm bắt tâm lý đối phương một cách tài tình, khiến hắn trở tay không kịp.
Trận Chiến Tân Thành: Minh Chứng Tài Năng của Tư Mã Ý
Tư Mã Ý cho quân công thành, phá tan hệ thống phòng thủ của Mạnh Đạt. Quân Tào chia thành 8 đạo, tấn công liên tục trong 16 ngày đêm. Mạnh Đạt thấy quân Tào đông như kiến, trong lòng hoảng loạn. Đúng lúc đó, Thân Đam và Thân Nghi, hai tướng cũ của Mạnh Đạt, bất ngờ kéo quân đến, mở cửa thành, tấn công Mạnh Đạt từ bên trong. Mạnh Đạt bị Thân Nam đâm chết, kết thúc cuộc nổi loạn chóng vánh.
Trận chiến Tân Thành, hay còn gọi là trận chiến diệt Mạnh Đạt, là một chiến thắng vang dội, thể hiện rõ tài thao lược của Tư Mã Ý. Ông đã đánh lừa đối phương bằng sự chậm rãi, sau đó bất ngờ tăng tốc, tiêu diệt kẻ địch trong thời gian ngắn nhất. Trận thắng này giúp Tư Mã Ý củng cố thêm uy tín trong triều đình Tào Ngụy, mở đường cho những chiến công hiển hách về sau.
Kết Luận
Trận đánh tại Tân Thành không chỉ là một chiến thắng quân sự, mà còn là minh chứng cho khả năng nắm bắt thời cơ, đoán định lòng người và sự quyết đoán của Tư Mã Ý. Chiến thắng này đã đặt nền móng cho sự nghiệp sau này của ông, khi Tư Mã Ý dần trở thành trụ cột của Tào Ngụy, đánh bại quân Thục, và tạo tiền đề cho con cháu ông, nhà Tấn, thống nhất thiên hạ. Như vậy, có thể thấy, Tư Mã Ý không chỉ là một đối thủ đáng gờm của Gia Cát Lượng, mà còn là một nhà cầm quân tài ba, với những chiến công không hề kém cạnh bất kỳ danh tướng nào trong Tam Quốc.
Tài liệu tham khảo:
- La Quán Trung (2017), Tam Quốc Diễn Nghĩa, Nhà xuất bản Văn học.
- Trần Thọ (2018), Tam Quốc Chí, Nhà xuất bản Thế Giới.