Vũ trụ bao la luôn ẩn chứa những điều kỳ diệu và bí ẩn, thách thức sự hiểu biết của con người. Gần đây, các nhà khoa học đã có những khám phá chấn động, từ sự tồn tại của những “quái vật vũ trụ” không tưởng đến những thiên hà xa xôi được hình thành từ thuở sơ khai của vũ trụ. Bài viết này sẽ tổng hợp và phân tích những phát hiện đáng chú ý này.
“Quái Vật” Sao Neutron Hợp Nhất: Sự Thật Vượt Qua Giả Thuyết
Từ lâu, các nhà thiên văn đã bàn luận về khả năng tồn tại của một loại vật thể vũ trụ siêu năng lượng, được gọi là sao neutron hợp nhất. Vật thể này sở hữu khối lượng gấp vài lần Mặt Trời nhưng kích thước chỉ tương đương một quả bưởi. Với những đặc tính phá vỡ mọi quy luật vật lý đã biết, sao neutron hợp nhất từng bị xem là một dạng sinh vật giả tưởng.
Tuy nhiên, nghiên cứu mới của một nhóm khoa học từ Đại học Maryland, Trung tâm Chuyến bay Không gian Goddard của NASA và Đại học Liên bang ABC đã cung cấp bằng chứng thuyết phục về sự tồn tại của chúng. Hai vụ bùng nổ tia gamma cực mạnh và cực ngắn, được ghi nhận qua các sự kiện GRB-910711 và GRP931101B, cho thấy sự hình thành của hai “quái vật” này.
Các mô phỏng chỉ ra rằng, sao neutron hợp nhất là kết quả của quá trình hợp nhất hai sao neutron. Vật thể này có khối lượng khoảng 2,5 đến 4 lần Mặt Trời, quay cực nhanh, mất vật chất và dao động mạnh trước khi sụp đổ thành lỗ đen. Điều đặc biệt là các yếu tố bên trong khiến nó vừa tự ngăn chặn sự sụp đổ, vừa liên tục dịch chuyển các cực từ và biến mất, tạo nên một bộ dữ liệu hỗn loạn và khó xác định. Khám phá này đã làm sáng tỏ một trong những bí ẩn của vũ trụ, chứng minh rằng những điều “không thể” vẫn có thể tồn tại.
Hố Đen Siêu Khối Lượng: Cặp Đôi Gần Nhau Chưa Từng Có
Hố đen, với lực hấp dẫn cực mạnh, là một trong những đối tượng thiên văn học đáng sợ và khó quan sát nhất. Mới đây, các nhà thiên văn học đã tìm thấy hai hố đen siêu khối lượng đang “ngấu nghiến” vật chất, nằm rất gần nhau trong một sự kiện hợp nhất thiên hà mang tên 4211, cách chúng ta khoảng 500 triệu năm ánh sáng.
Hai hố đen này có khối lượng từ 125 đến 200 triệu lần Mặt Trời, được bao quanh bởi các cụm sao và khí phát sáng. Phân tích bước sóng ánh sáng cho thấy, chúng chỉ cách nhau khoảng 750 năm ánh sáng, khoảng cách gần nhất từng được ghi nhận đối với các hố đen siêu khối lượng. Các nhà nghiên cứu dự đoán, hai hố đen sẽ bắt đầu quay quanh nhau, cuối cùng đâm vào nhau và tạo thành một hố đen lớn hơn, tạo ra sóng hấp dẫn cực mạnh. Khám phá này cho thấy sự kiện hợp nhất giữa các cặp hố đen siêu khối lượng có thể phổ biến hơn chúng ta nghĩ, mở ra cơ hội nghiên cứu sóng hấp dẫn trong tương lai.
Thiên Hà Jack gsz130: Nhìn Lại Quá Khứ của Vũ Trụ
Kính viễn vọng không gian James Webb (JWST) tiếp tục mang đến những phát hiện đáng kinh ngạc. Một trong số đó là thiên hà Jack gsz130, nằm cách chúng ta 33 tỷ năm ánh sáng. Đây là một trong những thiên hà lâu đời nhất được biết đến, hình thành khi vũ trụ mới 350 triệu năm tuổi, tương đương với khoảng 2% so với tuổi hiện tại.
Ánh sáng từ Jack gsz130 đã mất 13,4 tỷ năm để đến được JWST. Việc quan sát được thiên hà này không chỉ cho chúng ta biết về khoảng cách mà còn làm sáng tỏ các đặc tính của nó. Các nhà khoa học nhận thấy, Jack gsz130 nhiều khả năng được hình thành dựa trên quá trình ion hóa khí hidro xung quanh. Các phép đo được thực hiện cũng giúp xác định độ sáng nội tại của thiên hà và số lượng ngôi sao, từ đó hiểu rõ hơn về cách mà các thiên hà được kết hợp với nhau theo thời gian. Phát hiện này là một bước tiến quan trọng trong việc nghiên cứu lịch sử và sự phát triển của vũ trụ.
Thế Giới Ma Hai Trong Một: Một Năm Chỉ 20,5 Giờ
Các nhà thiên văn vừa phát hiện thêm một cặp sao lùn cực lạnh hiếm thấy mang tên LP 413-53AB. Hai ngôi sao này quay quanh nhau với khoảng cách cực gần, khiến một năm ở đó chỉ kéo dài 20,5 giờ, ngắn hơn một ngày trên Trái Đất.
Sao lùn cực lạnh có khối lượng thấp và chỉ phát ra ánh sáng hồng ngoại nên khó quan sát bằng mắt thường. Cặp sao LP 413-53AB được phát hiện nhờ dữ liệu từ các dự án quan sát thiên văn hồng ngoại. Các nhà khoa học nhận thấy sự khác biệt chỉ sau vài phút quan sát, khi các vạch quang phổ thay đổi nhanh chóng. Tuổi đời vài tỷ năm của cặp sao này cũng gợi ý rằng chúng đã bị lực hấp dẫn cuốn vào nhau, và có thể sẽ hợp nhất trong khoảng 1 triệu năm tới. Khám phá này mở ra một góc nhìn mới về sự đa dạng và những hiện tượng kỳ lạ của vũ trụ.
Kết luận
Những khám phá mới nhất này cho thấy vũ trụ vẫn còn rất nhiều điều bí ẩn đang chờ đợi chúng ta khám phá. Từ “quái vật” sao neutron hợp nhất, hố đen siêu khối lượng, thiên hà cổ xưa đến cặp sao lùn cực lạnh, mỗi phát hiện đều mang đến những hiểu biết mới về vũ trụ, đồng thời đặt ra những câu hỏi mới, thôi thúc các nhà khoa học tiếp tục hành trình khám phá vô tận. Vũ trụ quả thực là một thế giới diệu kỳ, nơi sự thật đôi khi vượt qua mọi giới hạn của trí tưởng tượng.
Tài liệu tham khảo
- Nghiên cứu về sao neutron hợp nhất: Đại học Maryland, Trung tâm Chuyến bay Không gian Goddard của NASA, Đại học Liên bang ABC.
- Báo cáo về hố đen siêu khối lượng: Hiệp hội Thiên văn học Mỹ.
- Thông tin về thiên hà Jack gsz130: Kính viễn vọng không gian James Webb.
- Nghiên cứu về cặp sao lùn cực lạnh: Đại học Northwestern.