Những khám phá mới nhất từ các nhà khoa học vũ trụ đã mang đến cho chúng ta những hiểu biết sâu sắc hơn về sự hình thành và kết thúc của các hành tinh, cũng như cấu trúc kỳ lạ của các thiên hà. Bài viết này sẽ tổng hợp những phát hiện gây chấn động được công bố gần đây, hé lộ những bí ẩn chưa từng được biết đến trong vũ trụ bao la.
Hai “Bóng Ma” Tiền Hành Tinh: Cái Nhìn Mới Về Sự Hình Thành Hành Tinh
Năm 2017, các nhà thiên văn học đã phát hiện một hiện tượng kỳ lạ: một “bóng ma” quét qua bề mặt đĩa khí bụi bao quanh ngôi sao lùn đỏ TWI. Điều bất ngờ là “bóng ma” này không phải từ một hành tinh, mà là từ một đĩa khí bụi nhỏ hơn, nghiêng so với đĩa bên ngoài. Mới đây, “bóng ma” thứ hai tiếp tục xuất hiện, xác nhận sự tồn tại của hai đĩa tiền hành tinh riêng biệt.
Điều này cung cấp một góc nhìn chưa từng có về quá trình hình thành của các hành tinh. Trước đây, các nhà khoa học thường chỉ quan sát thấy một đĩa khí bụi duy nhất. Sự xuất hiện của hai “bóng ma” cho thấy rằng các hành tinh có thể hình thành từ nhiều đĩa khí bụi riêng rẽ, với các mặt phẳng quỹ đạo hơi khác nhau. Nghiên cứu này, dẫn đầu bởi nhà thiên văn học John Debs, cho thấy sự khác biệt rõ ràng trong hai đĩa tiền hành tinh này.
Dữ liệu cho thấy hai hành tinh non trẻ này nằm ở vị trí tương đương với khoảng cách từ Sao Mộc đến Mặt Trời, với chu kỳ quỹ đạo khoảng 15 năm. Mặt phẳng quỹ đạo của chúng nghiêng từ 5 đến 7 độ so với đĩa tiền hành tinh chính của ngôi sao mẹ. Điều thú vị là, cấu trúc này tương tự với hệ Mặt Trời của chúng ta, có thể cung cấp manh mối về cách thế giới của chúng ta hình thành.
Hành Tinh Bị Nuốt Chửng: Số Phận Kịch Tính Của Các Thế Giới
Một khám phá chấn động khác là việc các nhà thiên văn học đã chứng kiến khoảnh khắc một hành tinh bị ngôi sao chủ nuốt chửng. Hiện tượng này xảy ra khi một ngôi sao già phình to, khiến các hành tinh gần đó trượt khỏi quỹ đạo và cuối cùng bị hút vào trong.
Sự kiện này được phát hiện tình cờ vào năm 2020, khi một vụ nổ ánh sáng bất thường được ghi nhận từ một ngôi sao cách chúng ta 12.000 năm ánh sáng. Ban đầu, các nhà nghiên cứu cho rằng đây là một vụ hợp nhất sao, nhưng các quan sát sau đó đã bác bỏ giả thuyết này. Phân tích sâu hơn cho thấy vụ nổ này là kết quả của một hành tinh có kích thước tương đương Sao Mộc bị ngôi sao chủ nuốt chửng.
Hành tinh này đã quay quanh ngôi sao chủ với tốc độ cực nhanh, chỉ mất chưa đầy một ngày để hoàn thành một quỹ đạo. Nó bắt đầu lướt qua bề mặt ngôi sao khoảng 9 tháng trước khi vụ nổ ánh sáng xảy ra, và tiếp tục trong vài trăm quỹ đạo trước khi lao thẳng vào ngôi sao.
Khám phá này không chỉ mở rộng hiểu biết của chúng ta về số phận của các hành tinh mà còn cho thấy một tương lai không mấy sáng sủa của Trái Đất. Khi Mặt Trời bước vào giai đoạn cuối của vòng đời, nó sẽ phình to và nuốt chửng các hành tinh bên trong, bao gồm cả Trái Đất. Tuy nhiên, điều này sẽ không xảy ra trong khoảng 5 tỷ năm tới.
Thiên Hà M87: “Quái Vật” Vũ Trụ Hình Củ Khoai Tây
Thiên hà M87, một thiên hà hình elip khổng lồ cách chúng ta 55 triệu năm ánh sáng, đã tiết lộ một cấu trúc đáng kinh ngạc. Các nghiên cứu gần đây đã cho thấy hình dạng 3D của M87 giống như một củ khoai tây thay vì một quả bóng bông như quan niệm trước đây.
Nghiên cứu này được thực hiện bởi các nhà khoa học từ Đại học California, sử dụng kính viễn vọng không gian Hubble và đài thiên văn Keck. Họ đã lập bản đồ 3D của M87 và phát hiện ra rằng nó không phải là một khối cầu hoàn hảo mà có hình dạng bất đối xứng, giống như một củ khoai tây.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng xác định khối lượng của lỗ đen trung tâm của M87 lớn hơn nhiều so với dự đoán trước đó, lên đến 5,4 tỷ lần khối lượng Mặt Trời. Lỗ đen siêu lớn này có thể là kết quả của nhiều vụ sáp nhập thiên hà trong quá khứ, làm cho M87 trở thành một “quái vật” thực sự trong vũ trụ.
Kết Luận
Những khám phá gần đây đã mang đến cho chúng ta những cái nhìn mới mẻ về sự hình thành hành tinh, sự kết thúc của các thế giới và cấu trúc của các thiên hà. Từ hai “bóng ma” tiền hành tinh, sự kiện một hành tinh bị nuốt chửng cho đến “quái vật” vũ trụ hình củ khoai tây, vũ trụ vẫn chứa đựng vô vàn bí ẩn đang chờ đợi chúng ta khám phá. Những phát hiện này không chỉ làm phong phú thêm kiến thức khoa học mà còn khơi gợi sự tò mò và khao khát tìm hiểu về thế giới xung quanh chúng ta.
Tài liệu tham khảo
- Các bài báo khoa học được đề cập trong bài viết.
- Trang web chính thức của các đài thiên văn và tổ chức nghiên cứu vũ trụ.