Lần đầu tiên, các nhà khoa học đã khám phá ra những bí mật ẩn sâu bên trong lõi sao Hỏa nhờ vào dữ liệu địa chấn thu thập được từ tàu thăm dò InSight của NASA. Những trận động đất xuyên qua lõi hành tinh đỏ đã cung cấp những công cụ cần thiết để hiểu rõ hơn về cấu tạo và lịch sử của nó. Phát hiện này không chỉ mở ra một trang mới trong nghiên cứu về sao Hỏa mà còn giúp chúng ta so sánh sự khác biệt giữa hành tinh này và Trái Đất, hai thế giới có những đặc điểm đối lập nhau.
Lõi Sao Hỏa: Hợp Kim Lỏng Giàu Lưu Huỳnh và Oxy
Trung tâm của sao Hỏa được xác định là một hợp kim sắt lỏng chứa một lượng lớn lưu huỳnh và oxy. Đây là một phát hiện quan trọng bởi nó cho thấy sự khác biệt đáng kể so với lõi Trái Đất, vốn có cấu trúc phức tạp hơn với lõi ngoài lỏng và lõi trong rắn. Thông tin này có thể giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và phát triển của sao Hỏa, cũng như lý do tại sao nó trở thành một hành tinh khô cằn, vô sinh trong khi Trái Đất lại tràn đầy sự sống.
Sử Dụng Sóng Địa Chấn Để “Chụp X-Quang” Sao Hỏa
Các nhà khoa học đã sử dụng sóng địa chấn, tương tự như cách họ khám phá lõi Trái Đất hơn một thế kỷ trước, để “chụp X-quang” sao Hỏa. Động đất không chỉ là những rung động mà còn là công cụ để nghiên cứu cấu trúc bên trong của các hành tinh. Khi sóng địa chấn lan truyền qua các lớp vật chất khác nhau, chúng sẽ bị thay đổi về tốc độ và hướng, cung cấp cho các nhà khoa học thông tin về mật độ và thành phần của các vật liệu đó. Tàu thăm dò InSight đã ghi lại hàng trăm trận động đất trên sao Hỏa, giúp các nhà khoa học biên soạn bản đồ chi tiết đầu tiên về lõi hành tinh này.
Những Trận Động Đất “Khủng Khiếp” và Tiết Lộ Mới
Vào năm 2021, InSight đã ghi nhận hai sự kiện địa chấn đặc biệt lớn ở phía đối diện của sao Hỏa so với vị trí của tàu thăm dò. Một trong số đó là một vụ va chạm thiên thạch mạnh đến mức tạo ra các sóng địa chấn lan truyền khắp hành tinh. Điều quan trọng là, các sóng này đã đi qua lõi sao Hỏa, cho phép các nhà khoa học phân tích và xác định mật độ cũng như khả năng nén của vật liệu tạo nên lõi. Nhóm nghiên cứu do nhà khoa học hành tinh Zenciving của Đại học Briton dẫn đầu đã phân tích dữ liệu và kết luận rằng lõi sao Hỏa là chất lỏng và chứa một tỷ lệ cao các nguyên tố nhẹ hơn so với lõi Trái Đất.
Thành Phần Bất Ngờ Của Lõi Sao Hỏa
Khoảng 1/5 trọng lượng của lõi sao Hỏa được tạo thành bởi các nguyên tố nhẹ, chủ yếu là lưu huỳnh, cùng với một lượng nhỏ oxy, carbon và hydro. Sự khác biệt này có thể giải thích tại sao sao Hỏa không có từ trường toàn cầu, một yếu tố quan trọng để bảo vệ bầu khí quyển và duy trì nước trên bề mặt. Từ trường của Trái Đất được tạo ra bởi sự chuyển động của các dòng điện trong lõi, một cơ chế có thể không hoạt động hiệu quả trên sao Hỏa do thành phần và cấu trúc lõi khác biệt.
Mảnh Ghép Quan Trọng Trong Câu Đố Về Sao Hỏa
Thông tin chi tiết về lõi sao Hỏa giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và phát triển của hành tinh này. Sự tồn tại của các nguyên tố như hydro trong lõi cho thấy có những điều kiện đặc biệt đã từng tồn tại, và việc hiểu rõ những điều kiện này sẽ giúp chúng ta giải mã lịch sử của sao Hỏa. Những khám phá này không chỉ quan trọng trong việc nghiên cứu sao Hỏa mà còn có thể giúp chúng ta tìm kiếm sự sống ngoài hệ Mặt Trời, thu hẹp danh sách những hành tinh tiềm năng có thể chứa sự sống.
Âm Thanh Lần Đầu Tiên Của Quỷ Bụi Sao Hỏa
Ngoài những khám phá về lõi, tàu thăm dò Perseverance của NASA cũng đã ghi lại được âm thanh lần đầu tiên của một quỷ bụi trên sao Hỏa. Micro của tàu đã tình cờ thu được âm thanh khi một cột bụi xoáy bay thẳng qua, mang đến một trải nghiệm độc đáo về môi trường sao Hỏa. Âm thanh kéo dài khoảng 10 giây, bao gồm tiếng gió rít và tiếng va chạm của các hạt bụi vào tàu thăm dò. Mặc dù âm thanh có phần êm dịu hơn so với quỷ bụi trên Trái Đất do bầu khí quyển mỏng của sao Hỏa, nhưng đây vẫn là một đóng góp quan trọng trong việc nghiên cứu khí quyển và hiện tượng thời tiết trên hành tinh đỏ.
Nghiên Cứu Gió Sao Hỏa và Dữ Liệu Âm Thanh Giá Trị
Dữ liệu âm thanh từ các quỷ bụi cung cấp cho các nhà khoa học những thông tin quý giá về gió sao Hỏa, nhiễu loạn khí quyển và sự di chuyển của bụi. Quỷ bụi được ghi lại có kích thước khoảng 25 mét chiều rộng và 118 mét chiều cao, di chuyển với tốc độ 5 mét mỗi giây. Micro của tàu thăm dò đã ghi lại 308 tiếng va chạm bụi khi quỷ bụi đi qua. Tuy chỉ có duy nhất một bản ghi âm quỷ bụi được thu thập trong năm đầu tiên, nhưng kết quả này cho thấy tiềm năng của dữ liệu âm thanh trong việc khám phá không gian và môi trường trên các hành tinh khác.
Tiếp Tục Khám Phá Sao Hỏa và Tìm Kiếm Sự Sống
Tàu thăm dò Perseverance tiếp tục sứ mệnh khám phá sao Hỏa, thu thập các mẫu vật có thể chứa đựng dấu hiệu của sự sống vi sinh vật cổ đại tại miệng núi lửa Jezero. NASA có kế hoạch đưa những mẫu vật này về Trái Đất trong một thập kỷ tới để phân tích và tìm hiểu sâu hơn về lịch sử của sao Hỏa, cũng như tiềm năng của nó trong việc hỗ trợ sự sống. Với những khám phá mới nhất về lõi sao Hỏa và âm thanh của quỷ bụi, chúng ta đang tiến gần hơn đến việc giải mã những bí ẩn của hành tinh này và hiểu rõ hơn về vị trí của mình trong vũ trụ.
Tài liệu tham khảo
- Nguồn: Tổng hợp từ thông tin khoa học của NASA và các bài báo khoa học uy tín.
- Tàu thăm dò InSight và Perseverance của NASA
- Nghiên cứu của các nhà khoa học hành tinh Zenciving (Đại học Briton) và nowimmer dog (Đại học toluse).