Chào mừng bạn đến với chuyên mục sách nói của dinhbaochau.com, nơi chúng tôi mang đến những trải nghiệm thính giác độc đáo và sâu sắc về các tác phẩm văn học, lịch sử và kinh doanh. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá một tác phẩm đặc biệt, không chỉ là một cuốn sách mà còn là một hành trình xuyên thời gian và không gian, “Một Chiến Dịch Ở Bắc Kỳ” qua lời kể của Charles Édouard Hocquard, bắt đầu với chương 1 đầy lôi cuốn. Hãy cùng nhau phân tích và cảm nhận những gì mà tác giả đã gửi gắm qua từng con chữ, từng thước ảnh.
Hành Trình Đến Bắc Kỳ: Lời Tựa Mở Đầu
Tác phẩm “Một Chiến Dịch Ở Bắc Kỳ” của bác sĩ Charles Édouard Hocquard không chỉ là một cuốn nhật ký hành trình mà còn là một tài liệu lịch sử quý giá, ghi lại những quan sát chân thực về đời sống Việt Nam cuối thế kỷ 19 qua con mắt của một người phương Tây. Hocquard không chỉ là một bác sĩ quân y mà còn là một nhà quan sát tỉ mỉ, một nhiếp ảnh gia tài năng, đã mang đến cho chúng ta một bức tranh sống động về một giai đoạn lịch sử đầy biến động. Trước khi đi vào chi tiết chương 1, phần lời tựa đã khéo léo giới thiệu bối cảnh lịch sử và văn hóa, cho thấy sự giao thoa giữa phương Tây và Việt Nam từ thời xa xưa. Từ những trao đổi thương mại từ thời Hy Lạp La Mã đến những ghi chép của Marco Polo và các nhà truyền giáo Cơ Đốc, ta thấy được một quá trình tìm hiểu và khám phá không ngừng của người phương Tây về vùng đất này.
Chương 1: Khởi Hành và Những Ấn Tượng Đầu Tiên
Chương 1 bắt đầu với sự kiện ngày 3 tháng 1 năm 1884, khi tác giả nhận được lệnh biệt phái đến Bắc Kỳ dưới sự chỉ huy của tướng Mì ốp. Hành trình của Hocquard bắt đầu từ bến tàu Bulông trên tuần dương hạm Enemas, mang theo một tiểu đoàn bộ binh, đội pháo binh và nhiều trang thiết bị. Tác giả không đi sâu vào chi tiết hành trình mà tập trung vào những trải nghiệm và ấn tượng đầu tiên khi đến vịnh Bắc Bộ.
Vịnh Hạ Long Kỳ Vĩ
Hocquard đã miêu tả Vịnh Hạ Long một cách sống động, với những khối đá granite xám sịt nhô cao khỏi mặt biển, tạo nên một khung cảnh kỳ vĩ và ngoạn mục. Sự ngoằn ngoèo của đường đi giữa các núi đá, cùng với màn sương mù dày đặc và những trận mưa rào bất chợt, đã tạo nên một cảm giác vừa thách thức vừa hứng thú. Tàu của Hocquard được lai dắt qua những bãi đá ngầm, khiến ông không khỏi lo lắng về những nguy hiểm tiềm tàng.
Hải Phòng: Ảo Ảnh Và Thực Tại
Sau khi rời Vịnh Hạ Long, tàu của Hocquard tiến vào sông Cấm, và ông đã mô tả chi tiết về cảng Hải Phòng từ xa. Thoạt nhìn, Hải Phòng hiện lên như một thành phố lớn với các công trình kiến trúc đẹp mắt nằm dọc bờ sông. Tuy nhiên, khi đặt chân lên bờ, ảo ảnh đó nhanh chóng tan biến. Phía sau những ngôi nhà và mảnh vườn xanh mát là những vùng đất hoang, đầm lầy rộng lớn, bốc lên mùi hôi khó chịu.
Hocquard cũng không bỏ qua việc miêu tả cuộc sống của người dân bản địa ở Hải Phòng, từ những người dân phu nghèo khổ làm việc trên bến cảng đến hình ảnh những đứa trẻ lấm lem, đàn lợn con và chó dữ chạy loăng quăng trên đường. Ông cũng mô tả chi tiết về bệnh viện Hải Phòng, nơi điều trị cho các binh lính bị thương trong các trận đánh.
Hành Trình Đến Hà Nội: Trên Sông Nước
Hành trình từ Hải Phòng đến Hà Nội của đoàn quân diễn ra trên tàu Pelikan. Hocquard đã ghi lại những cảnh quan hai bên bờ sông Tam Bạc (một nhánh của sông Lạch Tray, không phải sông Hồng như tác giả nhầm lẫn) với những cánh đồng lúa, mía, ngô, khoai. Ông mô tả các bờ ruộng, con đê, những ngôi nhà tranh, người dân ngồi xổm, cùng đàn chó sủa inh ỏi. Ông ghi lại sự nhầm lẫn về dòng sông, khi tàu đi vào sông Cấm thay vì sông Hồng, một chi tiết nhỏ nhưng cho thấy sự tỉ mỉ của người quan sát.
Trên đường đi, đoàn quân gặp phải nhiều khó khăn, đặc biệt là sự biến đổi của lòng sông, khiến tàu phải dừng lại và đợi thủy triều. Màn đêm buông xuống nhanh chóng ở Bắc Kỳ, tạo nên một cảm giác mệt mỏi và đờ đẫn cho đoàn quân sau một ngày dài di chuyển.
Hà Nội: Cái Nhìn Ban Đầu
Cuối cùng, sau hai ngày di chuyển, đoàn quân của Hocquard cũng đến Hà Nội. Tác giả mô tả sông Hồng đoạn chảy qua Hà Nội với bờ đê cao, những tòa nhà thuộc khu nhượng địa của Pháp và những túp lều tranh của người dân bản địa. Ông cũng chú ý đến nha thuế quan, một công trình lớn nằm cách khu nhượng địa khoảng 1,5 cây số.
Hocquard ghi lại cảnh tượng náo nhiệt trên bến tàu, với hơn 300 phu quân người bản xứ đang dỡ hàng. Ông mô tả chi tiết về cách họ vận chuyển hàng hóa, cũng như sự hiện diện của lính canh và những lỗ châu mai trên tường thành. Khu nhượng địa được mô tả như một ốc đảo an toàn giữa một Hà Nội đầy bất ổn.
Những khó khăn trong việc tìm chỗ ở, cũng như sự giúp đỡ nhiệt tình của các đồng nghiệp, đã khiến Hocquard nhận ra sự cần thiết phải trang bị những vật dụng thiết yếu. Câu chuyện về thằng Ba, một đầy tớ người bản xứ, cho thấy sự ranh mãnh nhưng cũng rất hữu dụng của những người dân địa phương.
Hành trình khám phá Hà Nội của đoàn quân bắt đầu từ việc tìm đến phố hàng khác, nơi họ đặt may những bộ comple để giữ ấm trong mùa đông. Hocquard mô tả các cửa hiệu may đo, cũng như sự khéo léo của những người thợ thủ công bản địa. Ông cũng không quên ghi lại những chi tiết về nghề khảm xà cừ, một trong những nghề thủ công đặc sắc của Hà Nội.
Ấn Tượng Về Cuộc Sống Và Con Người
Hocquard đã không bỏ qua việc quan sát và mô tả chi tiết về con người và cuộc sống ở Bắc Kỳ. Từ việc ăn mặc, trang sức, đến những thói quen hàng ngày, ông đã ghi lại một cách tỉ mỉ và khách quan. Ông mô tả về sự khác biệt giữa trang phục của nam và nữ, cũng như những chi tiết nhỏ nhặt như kiểu tóc, khuyên tai, nhẫn, nón, dép và guốc.
Hocquard cũng không ngần ngại chia sẻ những quan sát về hình dáng, màu da, và những đặc điểm riêng của người dân Bắc Kỳ, từ khuôn mặt, đôi mắt, đến những căn bệnh ngoài da và ký sinh trùng. Ông cũng đề cập đến sự ngưỡng mộ của người dân địa phương đối với những người béo, cũng như sự khác biệt trong cách nuôi dạy con cái.
Kết Luận: Góc Nhìn Đa Chiều
Chương 1 của “Một Chiến Dịch Ở Bắc Kỳ” đã mang đến cho chúng ta một cái nhìn đa chiều về cuộc sống, con người, và phong cảnh của Việt Nam cuối thế kỷ 19. Qua những quan sát tỉ mỉ và chân thực của Hocquard, chúng ta không chỉ hiểu thêm về lịch sử mà còn cảm nhận được sự giao thoa văn hóa và những thay đổi xã hội trong giai đoạn này.
Tác phẩm này không chỉ là một cuốn sách lịch sử mà còn là một tác phẩm văn học, với những hình ảnh sống động và những chi tiết đầy thú vị. Chúng ta hãy tiếp tục khám phá những chương tiếp theo để hiểu rõ hơn về hành trình và những trải nghiệm của Hocquard tại Bắc Kỳ.
Nếu bạn yêu thích nội dung này, đừng quên theo dõi chuyên mục sách nói của dinhbaochau.com để khám phá thêm nhiều tác phẩm thú vị khác. Bạn cũng có thể tìm mua sách nói trực tiếp hoặc đăng ký gói hội viên cao cấp để trải nghiệm trọn vẹn kho nội dung độc quyền của chúng tôi.