Tam Quốc Diễn Nghĩa là thời đại của những anh hùng hào kiệt, nơi các mưu sĩ tài năng thi nhau phô diễn bản lĩnh. Trong cuộc tranh giành quyền lực giữa Tào Ngụy, Thục Hán và Đông Ngô, những quân sư đóng vai trò then chốt, tạo nên những dấu mốc lịch sử quan trọng. Nếu phải chọn ra một người thông minh và tài trí bậc nhất, nhiều người sẽ nghĩ đến Gia Cát Lượng hay Tư Mã Ý. Tuy nhiên, có một nhân vật khác, kín đáo, ít lời mà lại có kết cục tốt đẹp, đó chính là Giả Hủ. Vậy, điều gì đã khiến Giả Hủ được mệnh danh là đệ nhất mưu sĩ Tam Quốc?
Giả Hủ – Từ Kẻ Bị Nghi Ngờ Đến Mưu Sĩ Đắc Lực Của Tào Ngụy
Trước khi gia nhập tập đoàn chính trị Tào Ngụy, Giả Hủ từng phục vụ dưới trướng Đổng Trác, Lý Thôi, Trương Tú. Dù vậy, ông vẫn được Tào Tháo hết mực tin tưởng. Sau khi Tào Tháo qua đời, Giả Hủ tiếp tục phò tá những người kế nghiệp. Tài năng của Giả Hủ được đánh giá cao không chỉ bởi sự thông minh, mà còn bởi những mưu kế của ông luôn tạo ra những bước ngoặt, những xu hướng mới trong lịch sử Tam Quốc. Trần Thọ, tác giả Tam Quốc Chí, từng nhận xét: “Giả Hủ toan tính cơ hồ không hề sai sót, đạt tới mức thấu hiểu sự quyền biến, đại khái là gần được như Lương, Bình vậy”.
Những Mưu Kế Thay Đổi Cục Diện Lịch Sử Tam Quốc Của Giả Hủ
Thực tế lịch sử đã chứng minh lời khen của Trần Thọ không hề sai. Khi còn làm việc cho Đổng Trác, Giả Hủ đã hiến nhiều kế sách giúp Đổng Trác đàn áp các cuộc nổi loạn, mở rộng thế lực, tạo tiền đề để tiến vào Trung Nguyên. Sau khi Đổng Trác qua đời, Giả Hủ lại hiến kế cho Lý Thôi và Quách Dĩ phản công Trường An, chặt đứt mạch máu của nhà Đông Hán. Sự sụp đổ nhanh chóng của nhà Đông Hán đã chứng minh sự lợi hại của Giả Hủ. Sự kiện Hiến Đế Đông Quỳ đã tạo điều kiện cho Tào Tháo thu nhận Hán Hiến Đế, thực hiện kế hoạch “dùng danh nghĩa thiên tử để phát hiệu lệnh chinh phạt”.
Tiếp đó, Giả Hủ hai lần giúp Trương Tú đánh bại Tào Tháo, thậm chí giết chết con trai cả của Tào Tháo là Tào Ngang cùng đại tướng Điển Vi. Sau này, ông khuyên Trương Tú đầu hàng Tào Tháo, giúp Trương Tú có một kết cục yên lành, đồng thời gia tăng thế lực cho Tào Tháo. Trong trận Đồng Quan, Giả Hủ dùng kế ly gián Mã Siêu và Hàn Toại, giúp Tào Tháo bình định Tây Lương. Cuối cùng, ông lấy Viên Thiệu làm gương và giúp Tào Tháo xác định người kế vị, tạo tiền đề cho Tào Phi lên ngôi. Với những mưu kế xoay chuyển càn khôn, Giả Hủ xứng đáng với danh hiệu “đệ nhất mưu sĩ” Tam Quốc.
Mưu Kế Đa Đoan, Tâm Cơ Sâu Sắc Và Khả Năng Nhìn Xa Trông Rộng
Nhiều người nhận xét rằng Giả Hủ là người mưu kế đa đoan, tâm cơ sâu sắc. Ông ít khi bày mưu nhưng đã bày là bày độc kế. Kế sách của ông thường chu toàn và đạt hiệu quả tối ưu. Giả Hủ cũng là người tinh nhạy, biết nhìn nhận thời cuộc, biết ứng phó quyền biến. Ông phục vụ cho Đổng Trác cũng thi triển được tài năng, phục vụ cho Lý Thôi, Quách Dĩ cũng tạo nên công nghiệp. Theo Trương Tú, ông giúp Trương Tú tung hoành. Đến với Tào Tháo, ông lại càng thể hiện trí tuệ siêu phàm. Khác với Trần Cung, người đi theo Lã Bố rồi chết trong tay Tào Tháo vì lý tưởng cứng nhắc, Giả Hủ luôn biết cách lựa chọn và thích ứng. Tuy nhiên, mưu kế của Giả Hủ thường là độc kế, đẩy đối thủ vào chỗ chết.
Giả Hủ: Thông Minh Nhất Tam Quốc Với Kết Cục Viên Mãn
Trong Tam Quốc, nhiều mưu sĩ và danh nhân có kết cục không tốt đẹp. Người mất sớm, người xích mích, người chết oan. Chỉ có Giả Hủ là bình an vô sự, sống thọ 77 tuổi, giữ chức Thái úy và được phong tước hầu. Sự thông minh của Giả Hủ nằm ở chỗ ông hiểu rõ nhân tính, luôn nhìn thấu tâm tư của đối phương. Theo Tam Quốc Chí, sau khi dẫn Lý Thôi, Quách Dĩ và Trương Tế rời Trường An, Giả Hủ không về cùng một phe mà chọn thời cơ rời đi. Khi đầu quân cho Đổng Trác, có người hỏi vì sao rời đi, Giả Hủ đáp: “Đổng Trác đa nghi, khách sáo với ta chứng tỏ y đề phòng ta. Sớm muộn gì cũng sẽ ra tay với ta”. Sau này, mọi việc diễn ra đúng như lời Giả Hủ.
Giả Hủ luôn đoán chuyện như thần bởi ông nhìn người như thần. Ông hiểu rằng mưu kế vô dụng nếu không hiểu nhân tính. Sau khi đầu hàng Tào Tháo, Giả Hủ biết rõ thân phận của mình. Ông biết mình vừa là đối tượng lợi dụng, vừa là nhân vật nguy hiểm. Vì vậy, ông trở nên kín đáo, kiệm lời, không kéo bè kết đảng, không bám víu nhà quyền thế. Giả Hủ nghĩ mình không phải lão thần của Tào Tháo, mưu kế lại cao thâm nên sợ bị nghi ngờ, vì vậy ông đóng cửa tự giữ mình.
Những Mưu Kế Nổi Bật Chứng Minh Tài Năng Của Giả Hủ
Giả Hủ đã hiến nhiều mưu kế nổi bật, chứng minh tài năng của mình. Năm 185, khi nhà Đông Hán không cho Đổng Trác làm tổng chỉ huy quân đội, Giả Hủ đã hiến kế giúp Đổng Trác giành chiến thắng trong các cuộc đàn áp, tạo điều kiện để tiến vào Trung Nguyên. Sau khi Đổng Trác bị giết, Giả Hủ khuyên Lý Thôi và Quách Dĩ tấn công Trường An, tạo nên một cuộc hỗn loạn kéo dài.
Khi theo Trương Tú, Giả Hủ giúp Trương Tú hai lần đánh bại Tào Tháo, tiêu diệt nhiều tướng lĩnh của Tào. Sau đó, ông khuyên Trương Tú đầu hàng Tào Tháo, giúp Trương Tú tránh khỏi họa diệt vong, đồng thời giúp Tào Tháo tăng cường thế lực. Trong trận chiến Quan Độ, Giả Hủ khuyên Tào Tháo nhắm vào lương thảo của Viên Thiệu, giúp Tào Tháo giành thắng lợi quyết định. Năm 211, Giả Hủ hiến kế ly gián Mã Siêu và Hàn Toại, giúp Tào Tháo bình định Tây Lương. Cuối cùng, ông ủng hộ Tào Phi lên ngôi, tạo tiền đề cho nhà Ngụy thống nhất Trung Nguyên.
Kết Luận
Giả Hủ là một mưu sĩ tài ba, một nhà chiến lược xuất chúng, một người biết nhìn xa trông rộng. Ông là một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất đến cục diện Tam Quốc. Dù mưu kế có phần tàn nhẫn, Giả Hủ vẫn được đánh giá là một trong những người thông minh nhất, khôn khéo nhất thời Tam Quốc, và là một hình mẫu quân sư mà các nhà lãnh đạo nên tham khảo. Hãy cùng nhau thảo luận thêm về nhân vật đặc biệt này trong phần bình luận bên dưới!
Tài Liệu Tham Khảo
- Trần Thọ. (thế kỷ thứ 3). Tam Quốc Chí.
- La Quán Trung. (thế kỷ 14). Tam Quốc Diễn Nghĩa.