Sao Hỏa từ lâu đã được xem là một ứng cử viên tiềm năng cho việc di cư của loài người ra ngoài vũ trụ. Tuy nhiên, môi trường khắc nghiệt và khác biệt của hành tinh đỏ so với Trái Đất sẽ gây ra những ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe con người. Bài viết này sẽ khám phá những tác động tiêu cực tiềm ẩn mà việc sinh sống trên Sao Hỏa có thể gây ra cho cơ thể chúng ta.
Trái Tim Yếu Hơn
Một trong những mối lo ngại lớn nhất là sự suy giảm chức năng tim mạch. Nghiên cứu từ Đại học California San Francisco cho thấy việc tiếp xúc lâu dài với không gian, kết hợp giữa bức xạ và tình trạng thiếu trọng lực, có thể gây ra những tác động tiêu cực đến hệ thống tim mạch. Cụ thể, tâm thất trái và phải của tim có thể giảm khối lượng do sự suy giảm của máu và cơ tim. Nhịp tim của các phi hành gia trong không gian cũng thấp hơn so với trên Trái Đất.
Bác sĩ Maling Brandon từ trường Y Harvard còn cho biết thêm, các mô phỏng trọng lực thấp cho thấy có thể có những thay đổi trong cách các gen biểu hiện trong tế bào, đặc biệt là các gen dẫn điện của tim. Những thay đổi này có thể làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim. Mặc dù môi trường không trọng lực có thể giúp việc bơm máu trở nên dễ dàng hơn, nhưng về lâu dài, điều này lại khiến trái tim trở nên “lười biếng” và yếu hơn.
Quá Trình Lão Hóa Nhanh
Trọng lực đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng xương và tế bào. Do trọng lực trên Sao Hỏa yếu hơn Trái Đất, những người sống ở đó có nguy cơ bị mất mật độ xương nhanh hơn, dẫn đến tình trạng loãng xương và dễ gãy xương hơn. Quá trình lão hóa nhanh không chỉ dừng lại ở xương. Một nghiên cứu năm 2021 đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với bức xạ trong không gian có thể gây ra lỗi trong quá trình sao chép DNA, làm đẩy nhanh quá trình lão hóa của cơ thể. Điều đáng lo ngại là mức độ bức xạ trên Sao Hỏa cao gấp 17 lần so với Trái Đất.
Hệ Thống Miễn Dịch Suy Yếu
Hệ thống miễn dịch, “tấm khiên” bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật, cũng bị ảnh hưởng tiêu cực bởi môi trường ngoài không gian. Bức xạ, tình trạng không trọng lực, căng thẳng tâm lý, sự cô đơn, thay đổi nhịp sinh học và chu kỳ giấc ngủ đều góp phần làm suy yếu hệ miễn dịch. Bên cạnh đó, việc sống trong môi trường biệt lập với vi khuẩn từ chính cơ thể phi hành gia và các thành viên khác cũng làm thay đổi hệ miễn dịch, tăng khả năng nhiễm trùng. Các phi hành gia có thể phơi nhiễm với các tác nhân gây bệnh không có trên Trái Đất.
Sức Bền Thể Chất Kém Đi
Sức bền thể chất được đánh giá dựa trên khả năng cơ thể sử dụng oxy tối đa trong quá trình tập luyện. Các thay đổi về hệ tuần hoàn và hệ vận động khi sống trong môi trường trọng lực thấp góp phần làm giảm sức bền thể chất của phi hành gia. Một nghiên cứu cho thấy sau 9 đến 14 ngày trong vũ trụ, lượng oxy tối đa mà cơ thể tiêu thụ giảm từ 20% đến 25%. Mặc dù cơ thể có khả năng thích nghi theo thời gian, nhưng sức bền thể chất có thể không bao giờ phục hồi về trạng thái ban đầu như khi ở trên Trái Đất.
Thử Nghiệm Khí Cầu Thám Hiểm Sao Kim
Mặc dù Sao Hỏa là mục tiêu hàng đầu cho việc khám phá và định cư, các nhà khoa học cũng không bỏ qua các hành tinh khác, đặc biệt là Sao Kim. NASA đang thử nghiệm khí cầu thám hiểm Sao Kim, một giải pháp tiềm năng cho việc nghiên cứu hành tinh này. Nhiệt độ và áp suất bề mặt cực cao của Sao Kim khiến việc thám hiểm bằng tàu vũ trụ trở nên khó khăn. Tuy nhiên, ở độ cao 50-60 km, môi trường khí quyển của Sao Kim tương đối giống với Trái Đất, cho phép khí cầu hoạt động. Các thử nghiệm thành công tại Nevada cho thấy khí cầu có thể lơ lửng trên Sao Kim trong nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng, thu thập dữ liệu và gửi về Trái Đất thông qua tàu quỹ đạo.
Kết Luận
Việc sinh sống trên Sao Hỏa, mặc dù đầy hứa hẹn, vẫn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về sức khỏe. Từ suy giảm chức năng tim mạch, lão hóa nhanh, suy yếu hệ miễn dịch đến giảm sức bền thể chất, những tác động này đòi hỏi chúng ta cần có những nghiên cứu sâu hơn để đảm bảo an toàn cho những người định cư trên hành tinh đỏ trong tương lai. Các thử nghiệm thám hiểm Sao Kim bằng khí cầu cũng mở ra những hướng nghiên cứu mới, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời.