Chào mừng bạn đến với chuyên mục “Những lời dạy cổ xưa” của dinhbaochau.com, nơi chúng tôi khám phá những giá trị tinh thần sâu sắc từ các kinh điển Phật Giáo và Thiên Chúa Giáo, cùng những giáo lý của các tôn giáo khác tại Việt Nam. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về “Cái Dũng Của Thánh Nhân” qua tác phẩm của Thu Giang (Nguyễn Duy Cần), một triết gia sâu sắc đã bàn về phương pháp tu dưỡng tinh thần để đạt đến sự điềm đạm và an nhiên trong mọi hoàn cảnh.
Cái Dũng Thực Sự Không Phải Là Sức Mạnh Thể Chất
Nhiều người trong chúng ta thường lầm tưởng “dũng” là sức mạnh thể chất, sự can đảm hay thậm chí là vũ lực để chiến thắng đối phương. Tuy nhiên, theo học giả Nguyễn Duy Cần, “cái dũng” mà ông muốn đề cập trong tác phẩm này lại là một sự bình tĩnh tuyệt vời, một sức mạnh tinh thần đích thực mà ông gọi là “tĩnh”, là “điềm đạm”. Sức mạnh này mới thực sự giúp con người làm nên những điều lớn lao. Với quan điểm này, cái dũng của thánh nhân không phải là điều gì quá xa vời hay mơ mộng. Nó rất gần gũi và cụ thể, và nếu có đủ ý chí và quyết tâm, ai cũng có thể rèn luyện được.
Trong xã hội hiện đại, dù vật chất ngày càng phát triển nhưng những giá trị tinh thần lại có nguy cơ bị thụt lùi, gây ra nhiều hỗn loạn và bất ổn. Chính vì vậy, việc bàn về cái dũng của thánh nhân không hề lỗi thời mà là một điều vô cùng cấp bách và cần thiết.
Hành Trình Tìm Đến Tĩnh Lặng và Điềm Đạm
Tác giả Thu Giang chia sẻ rằng, cuốn sách này được viết trong bối cảnh đầy biến động của xã hội, khi con người đang sống trong vòng xoáy của lòng tham và dục vọng. Ông lo ngại rằng việc bàn về cái dũng của thánh nhân có thể bị xem là “nghịch đời”. Tuy nhiên, ông vẫn quyết định xuất bản tác phẩm với hy vọng khơi dậy những giá trị tinh thần tốt đẹp trong mỗi người, giúp chúng ta hướng đến những điều cao thượng hơn.
Tác giả cũng tự nhận rằng, cuốn sách này có ý nghĩa với chính ông nhiều hơn là với người đọc. Đây là một hành trình tự rèn luyện, một phương pháp tu dưỡng phẩm cách để đạt đến lý tưởng của một con người siêu thoát. Ông trích dẫn câu nói của người xưa “Hào kiệt ắt phải có khí tiết hơn người” và khẳng định rằng, người có chí lớn không bao giờ bị chi phối bởi hoàn cảnh hay thời thế.
Điềm Đạm: Đức Tính Cốt Lõi Của Nhân Cách
Thu Giang cho rằng, dù có nhiều đức tính khác nhau nhưng tất cả đều xoay quanh hai khái niệm: đức và công. Đức là những phẩm chất thuộc về nhân cách cá nhân, bao gồm sự nhẫn nại, can đảm, quyết đoán và điềm đạm. Công là những hành vi tốt đẹp mà cá nhân mang lại cho cộng đồng. Trong đó, điềm đạm là đức tính cốt lõi, là cứu cánh của mọi phẩm chất khác, là yếu tố đưa con người đến bậc chính nhân.
Điềm đạm được định nghĩa là sự bình tĩnh, như như bất động, không để cho ngoại vật tác động đến tâm mình. Người điềm đạm là người đã làm chủ được cảm xúc, dục vọng và ý chí của mình. Họ không bị động trước những vật không thuộc về mình.
Tác giả đưa ra ví dụ về Khổng Tử bị vây ở đất Khuông, nhưng vẫn giữ được sự vui vẻ, điềm nhiên. Ông cho rằng, sự điềm tĩnh đó không phải là do tài trí hơn người mà là do mệnh trời đã định. Người có tâm điềm đạm, dù ở trong bất kỳ hoàn cảnh nguy hiểm nào cũng không biết sợ hãi, đó chính là cái dũng của thánh nhân.
Câu Chuyện Thần Thoại Về Sức Mạnh Điềm Đạm
Để minh họa rõ hơn cho sức mạnh của sự điềm đạm, tác giả kể lại một câu chuyện thần thoại về các vị thần tranh nhau quyền bá chủ. Sau khi không ai chịu ai, các vị thần đã quyết định bầu một trọng tài. Vị trọng tài này không bị lay động bởi sức mạnh của sấm sét, bão tố hay âm nhạc. Cuối cùng, vị trọng tài kết luận rằng, người xứng đáng làm bá chủ là người có tâm hồn điềm tĩnh, biết điều khiển cảm xúc và dục vọng của mình.
Câu chuyện cho thấy, sức mạnh thực sự không nằm ở sự phô trương bên ngoài mà nằm ở sự kiểm soát nội tâm. Điềm đạm là chìa khóa để làm chủ bản thân và thế giới xung quanh.
Rèn Luyện Tinh Thần Điềm Đạm
Tác giả nhấn mạnh, để đạt được một tinh thần điềm đạm như các bậc thánh nhân, chúng ta cần phải biết những nguyên nhân khiến lòng ta xao động và sợ hãi. Sợ hãi không phải là một căn bệnh nan y mà là một thứ có thể chữa khỏi bằng trí tuệ và sự kiên tâm.
Ông cũng cho biết, sẽ bàn đến những phương pháp từ thấp đến cao để mọi người có thể rèn luyện và đạt đến tinh thần đại dũng.
Kết luận
“Cái Dũng Của Thánh Nhân” không chỉ là một tác phẩm triết học sâu sắc mà còn là một cẩm nang hướng dẫn thực hành trên hành trình tu dưỡng tinh thần. Thông qua việc phân tích sâu về giá trị của sự điềm đạm, tác giả Thu Giang đã mang đến cho chúng ta những bài học quý giá, giúp chúng ta đối diện với mọi khó khăn của cuộc sống bằng một tâm thế vững vàng và an nhiên. Chúng tôi hy vọng rằng, thông qua chuyên mục “Những lời dạy cổ xưa” trên dinhbaochau.com, bạn sẽ tìm thấy được những giá trị tinh thần đích thực và áp dụng chúng vào cuộc sống hàng ngày. Hãy cùng nhau tiếp tục khám phá những tinh hoa của triết lý cổ xưa và làm giàu thêm đời sống tâm hồn của mình!