Kênh “Những lời dạy cổ xưa” xin kính chào quý vị và các bạn. Trong cuộc sống hiện đại đầy bộn bề, chúng ta thường mải miết chạy theo những giá trị vật chất và những cảm xúc nhất thời, mà quên đi rằng, bình an nội tâm mới là nền tảng vững chắc cho một cuộc đời ý nghĩa. Những câu chuyện và triết lý từ ngàn xưa sẽ giúp chúng ta nhìn nhận lại những giá trị cốt lõi, và tìm thấy sự an lạc thực sự.
Có lẽ đã rất lâu rồi, bạn không thực sự cảm thấy an yên trong lòng. Bạn có bao giờ tự hỏi, điều gì quan trọng hơn, hạnh phúc hay bình an nội tâm? Những câu chuyện dưới đây, được đúc kết từ kinh nghiệm sống của người xưa, sẽ giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về điều này.
Một cậu bé giao hàng và một ông cụ đi xe máy va chạm, những chai bia vỡ tan. Thay vì trách móc, họ cùng nhau nhặt những chai còn nguyên, ngồi xuống và uống. Một cặp vợ chồng gặp tai nạn xe, thay vì cãi vã, họ chụp ảnh kỷ niệm. Một tài xế xe tải bị lật xe dưa hấu, anh ta thản nhiên ngồi ăn những quả dưa bị vỡ. Ba câu chuyện này cho thấy, những người có tâm lý tốt thường có ba đặc điểm:
- Không phản nàn khi gặp vấn đề: Họ tìm cách giải quyết thay vì than vãn. Sự lạc quan sẽ giúp mọi chuyện tốt đẹp hơn.
- Không so đo tính toán: Họ không để những chuyện nhỏ nhặt làm phiền lòng, sống vui vẻ và trọn vẹn mỗi ngày.
- Không dễ tức giận: Họ biết chấp nhận những điều không như ý muốn, giữ cho tâm thái bình thản.
Một ông lão sưu tầm đồ cổ mua được chiếc bình quý, không may bị vỡ dọc đường. Ông không quay lại nhìn, chỉ tiếp tục đạp xe. Khi được hỏi, ông trả lời: “Dù tôi có quay lại, chiếc bình cũng đã vỡ rồi.” Khi đối diện với mất mát, chúng ta cần học cách chấp nhận và buông bỏ.
Câu chuyện con lạc đà giẫm phải mảnh thủy tinh, bị kền kền truy đuổi rồi chết thảm vì tổ kiến, cho thấy rằng sự cố chấp có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Nếu ai đó chỉ mang đến cho bạn cảm xúc tiêu cực, bạn nên dứt khoát buông bỏ. Cũng như việc đun nước, khi củi không đủ, thay vì cố gắng, hãy đổ bớt nước trong ấm. Trong cuộc đời, mọi thứ đều vô thường, chúng ta cần học cách chọn lọc, tập trung vào những điều quan trọng.
Khi gặp những người xấu, những việc tệ hại, tốt nhất đừng dây dưa. Hãy buông tay dứt khoát, dù đó là ai đi nữa. Đừng nghĩ rằng thiếu họ bạn không thể sống được. Hãy thay đổi suy nghĩ: “Điều này muốn dạy mình điều gì?” thay vì “Tại sao điều này lại xảy ra với mình?”.
Một tài xế dừng xe nhường người đi bộ bị xe sau bấm còi inh ỏi. Thay vì tức giận, anh ta mỉm cười và vẫy tay chào. Anh ta giải thích: “Nhiều người giống như những chiếc xe rác, mang đầy rác rưởi tiêu cực. Họ xả rác vào chúng ta, nhưng đừng để họ kiểm soát cuộc sống của mình”. Hãy cứ mỉm cười và bước tiếp trên con đường của mình, đừng lãng phí thời gian và năng lượng vào những việc vô ích.
Cuộc sống có 10% là do những sự kiện xảy ra, 90% còn lại là cách bạn đối diện với nó. Một người trung niên kiếm được nhiều tiền nhưng không hạnh phúc. Anh ta tìm đến vị cao tăng và được khuyên rằng, “Gánh nước không quan trọng là đầy mà là đủ dùng”. Lòng người không biết đủ thường gặp cảnh khổ đau. Trong cuộc sống, thứ gì đủ dùng là tốt nhất, đừng tham quá nhiều. Khi không có nhà, ngôi nhà là tốt nhất; khi không có tiền, tiền bạc là tốt nhất; khi chia ly, được gặp gỡ là tốt nhất; khi bệnh tật, sức khỏe là tốt nhất.
Hạnh phúc thực ra là một trạng thái tâm lý, là sự biết đủ. Cuộc sống không nằm ở nơi khác mà chính ở ngay đây và bây giờ. Hạnh phúc là tiếp tục theo đuổi những điều mình đã có, thay vì luôn nhìn vào những thứ mình chưa có. Những gì chúng ta đang sở hữu đã là rất nhiều, thậm chí đủ đầy.
Trong khóa học tâm lý học tích cực của Đại học Harvard, bí quyết cốt lõi để có hạnh phúc là sự chuyên tâm, quên mình. Khi chơi thể thao, ca hát, làm việc đến mức quên cả bản thân, đó chính là niềm vui tột độ. Sự phân tâm sẽ làm tan biến niềm vui ấy. Trẻ con có thể say sưa xem đàn kiến cả buổi sáng, nhưng người lớn lại thường bị phân tâm bởi những lo toan. Các doanh nhân thành đạt cũng tìm về sự tĩnh lặng để tìm kiếm niềm vui đơn giản.
Chúng ta cần dọn dẹp tinh thần, loại bỏ những lo âu không đáng có để tập trung vào những gì mình đang sở hữu. Khi bạn mất đi khả năng đi lại, bạn sẽ nuối tiếc. Vậy tại sao bây giờ bạn không vui vẻ khi vẫn có thể bước đi? Đừng để những mong muốn vật chất hành hạ bạn. Hạnh phúc không nằm ở việc có được những gì bạn muốn, mà là tận hưởng hành trình nỗ lực để đạt được chúng.
Mọi người thường hiểu hạnh phúc là có, nhưng thực ra hạnh phúc là không. Không lo âu, không bệnh tật, không muộn phiền. Cái “có” là để người khác nhìn vào, còn cái “không” mới là của chính mình. Một người phụ nữ bị nhốt trong kho lạnh đã được cứu sống nhờ lời chào hỏi hàng ngày của cô. Hành động nhỏ bé như lời chào cũng có thể thay đổi cuộc sống của người khác.
Tiền bạc ảnh hưởng đến hạnh phúc, nhưng chỉ khi không đủ. Khi đạt đến một mức độ nhất định, việc gia tăng tiền bạc không làm tăng hạnh phúc. Sức khỏe cũng vậy, không phải cứ có sức khỏe tốt là sẽ hạnh phúc. Hạnh phúc gắn liền với mối quan hệ. Khi được yêu thương, được công nhận, được quan tâm, chúng ta sẽ cảm thấy hạnh phúc.
Người có mối quan hệ tốt cần có tình yêu thương trong lòng. Tình yêu là sự sẻ chia, không phải là sự đòi hỏi. Người đòi hỏi khó có được mối quan hệ tốt đẹp. Hãy học cách cho đi để xây dựng mối quan hệ bền vững. Câu chuyện con vẹt và con quạ cho thấy rằng, không có con đường nào hoàn hảo, điều phù hợp với bạn mới là tốt nhất. Đừng ghen tỵ với cuộc sống của người khác, hãy sống tốt cuộc đời mình.
Chiếc khóa và chiếc chìa than phiền với nhau, nhưng khi mất đi mới biết trân trọng. Mối quan hệ giữa người với người mang tính tương hỗ, cần tin tưởng và thấu hiểu, cùng hỗ trợ và phối hợp. Dù cuộc sống vật chất đã đầy đủ hơn trước, nhưng cảm giác hạnh phúc lại ngày càng giảm sút. Đó là do hệ thống so sánh của bạn bị sai lệch, so sánh với người khác thay vì chính mình.
Nhiều người không hạnh phúc vì theo đuổi “hạnh phúc hơn người”, đặt hạnh phúc của mình vào tay người khác. Điều này thật ngớ ngẩn. Hạnh phúc không phải là một trạng thái mà là một khả năng. Khi bạn có khả năng cảm nhận được hạnh phúc, bạn mới có thể thực sự hạnh phúc.
Khi mức sống tăng lên, hạnh phúc lại giảm đi. Hồi xưa, chỉ cần ăn no mặc ấm là hạnh phúc. Bây giờ, dù đã có đủ đầy vật chất, hạnh phúc lại càng ít đi. Chúng ta bị chi phối bởi lòng tham và tiền bạc, trở nên ganh đua, ghen tỵ, lo âu, áp lực và không vui vẻ.
Hạnh phúc không phải là có tiền có sự nghiệp, mà là khả năng cảm nhận hạnh phúc. Hãy thay đổi cách tư duy của bạn. Cuộc sống là một chuỗi những ham muốn. Nếu không được thỏa mãn thì đau khổ, nếu được thỏa mãn thì chán chường. Hãy dừng lại tâm lý “ngạt nước”, đừng đẩy lùi cuộc sống hạnh phúc về một điểm xa xôi trong tương lai.
Hạnh phúc là một quá trình chứ không phải là một kết quả. Hãy thay đổi tâm lý thành tâm lý “dã ngoại”. Hãy vui vẻ, hào hứng, trân trọng từng khoảnh khắc trên hành trình, giống như khi bạn đi dã ngoại hay chơi game. Khi bạn có thể điều chỉnh suy nghĩ và cách nhìn nhận thế giới, bạn mới thực sự có khả năng cảm nhận hạnh phúc và sống một cuộc đời tràn đầy ý nghĩa.
Tóm lại, bình an nội tâm là nền tảng của hạnh phúc thực sự. Hãy học cách buông bỏ, chấp nhận, biết đủ, sống trọn vẹn từng khoảnh khắc và xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp. Đó chính là con đường để đạt đến sự an lạc trong cuộc sống.