Chào mừng quý vị đến với chuyên mục “Những lời dạy cổ xưa”, nơi chúng ta cùng nhau khám phá những giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc từ ngàn xưa. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về một công trình kiến trúc độc đáo, ẩn chứa nhiều triết lý sâu xa, đó chính là ngôi chùa Huyền Không Tự. Ngôi chùa không chỉ là một công trình kiến trúc đáng kinh ngạc mà còn là biểu tượng cho sức mạnh của lòng tin và sự kiên trì.
Huyền Không tự, một ngôi chùa cổ kính nằm cheo leo trên vách núi Hằng Sơn, tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc, đã tồn tại hơn 1400 năm. Điều kỳ diệu là ngôi chùa này không được xây dựng trên mặt đất mà “treo” mình trên vách đá dựng đứng, thách thức mọi quy luật thông thường. Vậy điều gì đã giúp ngôi chùa này đứng vững trước sự tàn phá của thời gian? Phải chăng đó là sự bảo hộ của thần linh hay một bí ẩn nào khác?
Chùa Huyền Không được xây dựng vào cuối thời Bắc Ngụy và tiếp tục được tu sửa qua các triều đại Hậu Kim, Nguyên, Minh, Thanh. Với kiến trúc 3 tầng 9 nóc, đây là ngôi chùa gỗ trên vách đá lâu đời nhất thế giới, xứng danh với tên gọi “Ngôi chùa của Thiên Thượng”. Tạp chí Time từng xếp ngôi chùa vào danh sách 10 công trình kiến trúc bí ẩn nhất thế giới.
Nhìn từ xa, Huyền Không Tự như một bức phù điêu tinh xảo được chạm khắc trên vách đá. Nhưng khi đến gần, ngôi chùa lại tạo cảm giác như đang muốn cất cánh bay lên không trung. Với 40 gian chùa được xây dựng trên một vách đá hiểm trở, công trình này là một kỳ tích kiến trúc hiếm thấy trong lịch sử nhân loại.
Trong khi tục ngữ có câu “Bình địa khởi cao lâu” (xây nhà trên nền đất bằng phẳng), thì chùa Huyền Không lại đi ngược lại hoàn toàn. Ngôi chùa được xây dựng trên không trung, điều này liệu có ẩn chứa một đạo lý nào đó? Bí mật nằm ở 27 dầm ngang bên dưới công trình, được gọi là “thiết thiên đảm”. Đây là những thanh xà gỗ vuông từ cây thiết sam mộc, cắm sâu vào các hốc đá và được cố định bằng nêm tam giác. Đặc biệt, những thanh xà gỗ này còn được tẩm dầu ngô đồng, giúp chống mối mọt và sát trùng, tạo nên một kết cấu vô cùng vững chắc.
Vào thời cổ đại, khi chưa có máy móc hiện đại, làm thế nào mà người xưa có thể khoan lỗ vuông sâu trên vách đá? Làm thế nào họ có thể cố định những thanh xà gỗ ở độ cao hàng chục mét? Đó vẫn là một câu hỏi khó giải đáp đối với khoa học hiện đại.
Bên trong chùa Huyền Không có hơn 80 bức tượng Phật được làm từ đồng, sắt, đất sét, và đá, với nhiều hình thái khác nhau, phù hợp với vị trí và cấp bậc trong điện thờ. Tại Lôi Âm điện, tượng Phật Thích Ca Mâu Ni được tạc bằng đất sét với tỉ lệ cân đối, biểu cảm chân thực. Tại điện Tam Phật, tượng Bồ Tát Vi Đà được đúc bằng sắt với vẻ uy vũ, tinh tế. Trên vách đá cũng có nhiều tượng Phật với dáng vẻ vui tươi nhưng vẫn uy nghiêm.
Theo truyền thuyết, chùa được xây dựng bởi hòa thượng Liễu Nhiên vào thời Bắc Ngụy, thời điểm Phật giáo Trung Quốc phát triển rực rỡ. Chùa Huyền Không có hơn 40 điện thờ, được kết nối bằng những cầu treo và lối đi quanh co. Có những đoạn phải trèo lên vách đá hoặc vượt qua cửa sổ để vào phòng, tạo cảm giác như lạc vào một mê cung.
Những bậc thang xoắn ốc trong chùa, khi bước lên, người đi trước có cảm giác như giẫm lên đầu người đi sau. Qua khe hở giữa các tấm ván cầu thang, có thể nhìn thấy vực sâu hàng trăm trượng, gây cảm giác run sợ. Tuy nhiên, đối với những hòa thượng tu hành, những điều này không hề đáng sợ. Họ đã vượt qua nỗi sợ sinh tử, tin tưởng tuyệt đối vào Phật pháp.
Chùa Huyền Không là minh chứng cho lòng tin kiên định vào Phật pháp. Nếu không có niềm tin đó, không ai có thể xây dựng ngôi chùa vững chãi trên vách đá hiểm trở, và cũng không ai dám chọn nơi cheo leo này để tu hành. Nơi đây dường như được bao phủ bởi một trường năng lượng đặc biệt, khiến du khách cảm thấy vững chãi, an định thay vì sợ hãi.
Huyền Không Tự nằm tại Hằng Sơn, được mệnh danh là “Bắc Nhạc”, ngọn núi hùng vĩ với độ cao 2.017m, tạo cảm giác “đội trời đạp đất”. Chùa được xây dựng trên vách đá dựng đứng, đối diện với đỉnh núi cao nhất. Vách đá này có độ sâu chưa đến 10m, dài 40m và cách mặt đất gần 100m.
Vào năm 735, nhà thơ Lý Bạch đã viết hai chữ “ngoạn mục” lên vách đá sau khi ghé thăm chùa. Nhà thám hiểm Từ Hà Khách cũng gọi Huyền Không Tự là “Đại kỳ quan thiên hạ”.
Trải qua 1400-1500 năm, chùa Huyền Không vẫn trường tồn qua bao mưa gió, động đất. Vị trí nằm trong thung lũng nhỏ, tạo thành một chiếc ô che chắn, giúp chùa tránh được mưa xói mòn và đá rơi. Mỗi năm chỉ có 3 tháng ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp, và thời lượng cũng chỉ 2 giờ mỗi ngày, giúp chùa không bị nắng nóng hủy hoại. Gió núi thổi không ngừng, khí hậu khô, giúp kết cấu gỗ không bị mục. Ngôi chùa cách mặt nước 90m, nên không bị nhấn chìm khi lũ lụt. Trong lịch sử, khu vực này đã nhiều lần xảy ra động đất, nhưng chùa Huyền Không vẫn không hề bị tổn hại.
Chùa Huyền Không được ví như nơi gió không lùa tới, mưa không xối vào, nắng không làm cháy, đá vỡ không chạm tới, nước tràn không qua. Đây là một nơi linh thiêng, nơi mà những người tu hành tin rằng đã nhận được sự bảo hộ của thần linh. Chính vì vậy, chùa Huyền Không vẫn trường tồn, vững chãi qua hàng ngàn năm.
Ngôi chùa Huyền Không nhỏ bé nhưng vô cùng vững chắc là một minh chứng cho sự tài hoa và lòng kiên trì của người xưa. Nếu bạn có cơ hội đặt chân đến đây, hãy chiêm ngưỡng và cảm nhận những giá trị tinh thần mà ngôi chùa mang lại.
Chuyên mục “Những lời dạy cổ xưa” xin khép lại bài viết hôm nay. Hẹn gặp lại quý vị trong những chủ đề tiếp theo.