Kênh “Những lời dạy cổ xưa” xin chào quý vị! Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá một chủ đề vô cùng thú vị, một vấn đề đã làm đau đầu biết bao nhà khoa học và triết gia qua nhiều thế kỷ: Liệu có sự sống vĩnh cửu? Trong hành trình tìm kiếm ý nghĩa cuộc đời, không ít người đã tự hỏi về số phận của mình sau khi rời bỏ thế giới này. Liệu có một cuộc sống khác đang chờ đợi, hay chúng ta sẽ tan biến vào hư vô? Trí tuệ của Đức Phật đã soi sáng cho chúng ta về sự luân hồi và nghiệp báo, nhưng liệu khoa học có thể cung cấp thêm những góc nhìn mới? Chúng ta hãy cùng nhau khám phá điều thú vị này.
Nhiều người trong chúng ta đã từng suy nghĩ về sự bất tử, liệu có tồn tại cuộc sống sau cái chết hay không, hay liệu chúng ta có thể tiếp tục sống trong một hình thức khác sau khi rời bỏ thế giới này. Đầu tiên, hãy nói về khái niệm bất tử trong sinh học và y học. Sự bất tử là điều chưa thể đạt được. Cơ thể con người, như tất cả các sinh vật sống khác, đều trải qua quá trình lão hóa và cuối cùng là cái chết. Tuy nhiên, có một lý thuyết gọi là bất tử lượng tử, dựa trên nguyên lý của cơ học lượng tử, có thể thay đổi cách chúng ta nghĩ về sự sống và cái chết. Sự bất tử lượng tử trong Vật lý học cho rằng ai đó cố gắng tự sát lượng tử sẽ thất bại, vì sẽ có ít nhất một thế giới mà trong đó họ vẫn sống sót.
Vậy, bất tử lượng tử là gì? Đây là một khái niệm bắt đầu từ một thí nghiệm tưởng tượng vào cuối những năm 1980 và sau đó được nhà vật lý và vũ trụ học Max Tegmark phát triển. Ông tin rằng con người có thể chết nhiều lần và ý thức sẽ chuyển sang một cuộc sống khác, giống như cuộc sống trước khi chết. Vào thế kỷ 20, các nhà vật lý lý thuyết như Warner Heisenberg và Niels Bohr đã đưa ra giải thích Copenhagen. Theo quan điểm này, photon và các hạt khác có thể tồn tại đồng thời ở các trạng thái khác nhau, và việc cố gắng đo lường chúng sẽ làm chúng chuyển sang một trạng thái được quan sát, trong khi tất cả các trạng thái khác bị loại bỏ và không bao giờ xuất hiện trở lại.
Năm 1957, nhà vật lý người Mỹ Hugh Everett đã đề xuất giải thích đa thế giới (many-worlds interpretation) như một đối trọng với giải thích Copenhagen trong cơ học lượng tử. Theo giải thích đa thế giới, mỗi khi có một sự kiện lượng tử xảy ra (ví dụ như việc quan sát một photon), vũ trụ sẽ phân nhánh thành nhiều thế giới song song. Trong trường hợp của một photon, khi nó được quan sát, vũ trụ sẽ chia thành hai thế giới. Trong một thế giới, photon có thể đi theo một con đường nhất định, còn trong thế giới kia, nó có thể đi theo một con đường khác. Ý tưởng này nhằm giải quyết vấn đề về sự sụp đổ của hàm sóng, một khái niệm trung tâm trong giải thích Copenhagen. Thay vì hàm sóng sụp đổ và chọn một trạng thái duy nhất, giải thích đa thế giới cho rằng tất cả các khả năng đều xảy ra, nhưng trong các vũ trụ khác nhau. Điều này có nghĩa là tất cả các kết quả có thể của một sự kiện lượng tử đều tồn tại thực sự, nhưng là trong các thế giới song song không giao thoa với nhau. Everett tin rằng chúng ta rơi vào một trong những thế giới song song này một cách tình cờ, không có bất kỳ nguyên tắc chi phối nào.
Để hiểu rõ hơn, hãy tưởng tượng trước khi bạn bước vào một cửa hàng, thì thế giới của bạn đã tồn tại ở hai trạng thái khác nhau: có hoặc không đi vào bên trong cửa hàng. Ngay khi bạn rời khỏi nhà và đi đến cửa hàng, thế giới của bạn chia thành hai. Nếu đi vào cửa hàng, bạn lại có hoặc không mua hàng. Điều này có nghĩa là có thể có vô số trạng thái khả dĩ trong vũ trụ của chúng ta. Bất tử lượng tử bắt nguồn từ quan điểm của lý thuyết đa thế giới. Mỗi lần một sự kiện lượng tử xảy ra, vũ trụ sẽ phân tách thành nhiều vũ trụ song song, mỗi vũ trụ chứa một kết quả khác nhau của sự kiện đó. Điều này có nghĩa là nếu bạn đối mặt với một tình huống có thể dẫn đến cái chết, có thể tồn tại một vũ trụ song song nơi bạn sống sót.
Để hình dung rõ hơn, hãy tưởng tượng rằng bạn đang đứng trước một ngã rẽ trong đời. Mỗi quyết định bạn đưa ra không chỉ dẫn đến một con đường mới trong cuộc đời bạn mà còn tạo ra một vũ trụ mới nơi các quyết định khác nhau của bạn được thực hiện. Mỗi lần bạn đối mặt với nguy hiểm hoặc bệnh tật, luôn có một nhánh của vũ trụ nơi bạn an toàn và tiếp tục cuộc sống. Từ góc nhìn của bạn, bạn luôn tồn tại, luôn trải nghiệm cuộc sống không ngừng nghỉ. Từ góc độ này, có thể nói rằng ở một mức độ nào đó, bạn thực sự là bất tử. Trong mỗi vũ trụ song song nơi chúng ta sống sót, chúng ta tiếp tục trải nghiệm cuộc sống. Cuộc sống của chúng ta có thể được xem như một chuỗi các trải nghiệm vô tận, mỗi trải nghiệm lại nằm trong một vũ trụ song song khác nhau.
Mọi quyết định và biến cố đều tạo ra những phân nhánh mới của thực tại. Một người có thể sống một cuộc đời khác nhau trong từng nhánh, với mỗi nhánh là một phiên bản khác của chính họ. Điều này đặt ra những câu hỏi sâu sắc về bản chất của ý thức và sự tồn tại. Nếu tồn tại vô số phiên bản của chúng ta trong các vũ trụ khác nhau, liệu ý thức của chúng ta có thể chuyển đổi giữa chúng hay không? Một số nhà khoa học và triết gia đã đề xuất rằng ý thức có thể không chỉ là sản phẩm của bộ não mà còn có thể liên quan đến một dạng năng lượng hoặc thông tin nào đó có khả năng tồn tại độc lập. Theo quan điểm này, khi một phiên bản của chúng ta chết đi trong một vũ trụ, ý thức có thể trượt sang một phiên bản khác vẫn còn sống trong một vũ trụ song song khác. Điều này có thể mang lại một khái niệm mới về sự bất tử, nơi mà cái chết chỉ là một sự chuyển đổi từ thực tại này sang thực tại khác.
Một trong những câu hỏi lớn là làm thế nào ý thức có thể di chuyển giữa các vũ trụ song song, và liệu có cơ chế nào cho phép điều này xảy ra hay không. Ngoài ra, việc xác định liệu có thực sự tồn tại vô số vũ trụ song song như lý thuyết đa thế giới đề xuất cũng là một thách thức lớn đối với các nhà vật lý. Liệu con người có thực sự chờ đợi sự bất tử hay không? Sự bất tử lượng tử đã được tranh luận trong cả cộng đồng khoa học và công chúng. Tuy nhiên, cho dù ý tưởng này rất thú vị, thì việc nó có thể được coi là một khả năng thực sự hay không vẫn còn là một bí ẩn. Giải thích đa thế giới thực sự là một cách giải thích hợp lý về mặt lý thuyết, nhưng nó không phải là cách giải thích duy nhất, và các cách giải thích khác không nhất thiết dẫn đến khái niệm bất tử lượng tử. Ngay cả khi sự bất tử lượng tử thực sự tồn tại, nó sẽ không đảm bảo sự bất tử thực sự. Tuy lý thuyết đa thế giới cho thấy ý thức của con người tiếp tục tồn tại trong một vũ trụ song song sau khi chúng ta chết trong vũ trụ này, nhưng nó không giải quyết được quá trình lão hóa hay phân dã vật lý. Ý tưởng về sự bất tử lượng tử vẫn hoàn toàn là lý thuyết, và các nhà khoa học chưa thể cung cấp bất kỳ bằng chứng cụ thể nào để hỗ trợ nó. Chính vì lý do đó, sự bất tử lượng tử chủ yếu nằm trong lĩnh vực triết học và khoa học viễn tưởng hơn là khoa học thực nghiệm. Các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu và tìm hiểu về các khía cạnh khác nhau của vật lý lượng tử và vũ trụ học để hiểu rõ hơn về khả năng này.
Nhưng dù thế nào đi nữa, ý tưởng này cũng mang lại cho chúng ta một góc nhìn mới về cuộc sống và cái chết, đồng thời cũng như khơi gợi sự tò mò về bản chất thực sự của vũ trụ và ý thức của con người. Nó thách thức các quan niệm truyền thống và khuyến khích chúng ta xem xét lại những hiểu biết của chúng ta về thực tại và vị trí của chúng ta trong khoảng không bao la của vũ trụ. Liệu có phải rằng ở một mức độ nào đó, chúng ta thực sự là bất tử và cuộc sống là một chuỗi các trải nghiệm vô tận trong vô số vũ trụ song song? Tóm lại, dù có thể chưa có câu trả lời rõ ràng, nhưng việc tưởng tượng về các khả năng có thể xảy ra sau khi chết có thể giúp chúng ta trân trọng hơn những khoảnh khắc hiện tại mà cuộc sống đem lại. Biết đâu vào một ngày nào đó, với sự phát triển và tiến bộ của khoa học trong tương lai, chúng ta sẽ có thể tự tin trả lời những câu hỏi này.
Như vậy, qua bài viết này, Kênh “Những lời dạy cổ xưa” hy vọng đã mang đến cho quý vị những kiến thức thú vị về sự bất tử lượng tử. Hãy tiếp tục theo dõi và ủng hộ kênh để khám phá thêm nhiều điều bí ẩn trong cuộc sống!