Kênh “Những lời dạy cổ xưa” xin chào quý vị và các bạn. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá một trong những di tích Phật giáo vĩ đại và lâu đời nhất tại Ấn Độ, đó chính là quần thể kiến trúc Sanchi, đặc biệt là Đại Bảo Tháp Sanchi. Công trình này không chỉ là một biểu tượng kiến trúc nghệ thuật mà còn là minh chứng cho lòng thành kính và sự chuyển hóa tâm linh của một vị hoàng đế. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về lịch sử hình thành, ý nghĩa sâu sắc và những giá trị văn hóa, tâm linh mà Sanchi mang lại.
Quần Thể Di Tích Phật Giáo Sanchi: Chứng Nhân Lịch Sử
Nằm tại bang Madhya Pradesh, Sanchi là một quần thể di tích Phật giáo nổi tiếng với các ngôi tháp, chùa và tu viện cổ kính. Nổi bật nhất trong số đó là Đại Bảo Tháp Sanchi, một trong những di tích nghệ thuật Phật giáo vĩ đại và lâu đời nhất Ấn Độ. Đại tháp không chỉ là một công trình kiến trúc mà còn là một tác phẩm nghệ thuật, phản ánh sự phát triển của Phật giáo qua nhiều thế kỷ. Sanchi như một cuốn sách lịch sử sống động, kể về hành trình của Phật giáo từ buổi sơ khai đến thời kỳ hưng thịnh và cả những giai đoạn suy tàn, đồng thời là cầu nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai.
Từ những thập niên đầu thế kỷ 19, sau hơn 600 năm suy tàn và dường như biến mất tại chính quê hương Phật Giáo, những công trình kiến trúc nghệ thuật Phật giáo vùi sâu trong lớp bụi thời gian dần được hé lộ. Quần thể kiến trúc Sanchi là một trong số đó, với sự quy tụ của nhiều trụ tháp, chùa và tu viện lớn. Sanchi bắt đầu hình thành khi vua Ashoka cho xây dựng Đại Bảo Tháp và dựng lên một cột đá nguyên khối ở chính giữa. Sau đó, các triều đại kế tiếp đã bổ sung thêm nhiều kiến trúc khác, tạo nên một quần thể di tích phong phú và đa dạng.
Đại Bảo Tháp Sanchi: Biểu Tượng của Đức Tin và Sự Chuyển Hóa
Đại Bảo Tháp Sanchi được xây dựng bởi vua Ashoka vào thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên, vốn là một gò đất nhỏ, nhưng sau đó đã trở thành một công trình kiến trúc mang tính biểu tượng. Ashoka, vốn là một bạo chúa thường xuyên chinh phạt các nước chư hầu, nhưng sau khi giác ngộ đã quy y Tam Bảo và trở thành một vị minh quân hiền đức. Ông đã vận dụng giáo pháp của Phật vào việc trị nước an dân. Để bày tỏ lòng biết ơn đối với Tam Bảo, đặc biệt là Đức Phật, vua Ashoka đã cho xây dựng hơn 84.000 ngôi tháp trên khắp đất nước Ấn Độ, trong đó có Đại Bảo Tháp Sanchi.
Đại Bảo Tháp Sanchi là một biểu tượng nổi tiếng với kết cấu vô cùng vững chắc. Cấu trúc bên trong là những viên gạch cổ và nhỏ, được bao bọc bởi một lớp gạch khác, còn bề mặt của ngôi tháp được gắn hoàn toàn bằng đá. Trên đỉnh tháp là những phiến đá được gắn thành hình một cái tàng lớn có ba tầng khác nhau, biểu trưng cho hệ thống cấp bậc ở thiên giới. Các ngôi bảo tháp thường được xây dựng trên một bệ vuông và được bố trí cẩn trọng để các góc cạnh của ngôi tháp trùng khớp với bốn phương hướng của la bàn.
Dưới thời trị vì của các vị vua kế vị thuộc triều đại Maurya, Sanchi tiếp tục được mở rộng và bổ sung thêm nhiều kiến trúc, bao gồm những cái cổng nguy nga cùng hình ảnh của Đức Phật. Các tu viện và điện Phật cũng được xây dựng thêm trong khu vực. Những cái cổng đi vào Đại Bảo Tháp Sanchi rất đặc biệt, được điêu khắc và chạm trổ các hình ảnh, các hoạt cảnh diễn tả về cuộc đời Đức Phật và những tiền thân của Phật một cách vô cùng tinh xảo.
Giá Trị Nghệ Thuật và Tâm Linh
Sanchi không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là một bảo tàng nghệ thuật Phật giáo vô giá. Những ngôi tháp, trụ đá và các bức phù điêu tại đây thể hiện sự tài hoa của các nghệ nhân Ấn Độ cổ đại. Các bức điêu khắc được thực hiện với độ chính xác đến từng chi tiết nhỏ, từ trang sức đến y phục, tạo nên một bức tranh sống động về cuộc đời Đức Phật và các câu chuyện liên quan đến Phật pháp. Mỗi lối vào dẫn vào bảo tháp là một lối đi được xây dựng ở lưng chừng đồi. Các phật tử sẽ theo lối đi này để đi vòng tròn quanh bảo tháp theo chiều kim đồng hồ để tỏ lòng tôn kính xá lợi Phật được thờ ở trung tâm bên trong bảo tháp. Những lối đi này được sử dụng để truyền đạt tư tưởng Phật giáo cho những người mù chữ thông qua những bức vẽ và nét chạm khắc.
Đại Bảo Tháp Sanchi đã thu hút sự quan tâm của các nhà khảo cổ, nhà nghiên cứu, khách hành hương và các sử gia trên toàn thế giới. Dù đã từng bị chôn vùi trong rừng rậm sau một thiên niên kỷ dưới sự thống trị của Ấn Độ giáo và Hồi giáo, Sanchi đã được phục hồi vào giữa những năm 1912 và 1919, cùng với phần còn lại của quần thể di tích.
Di Sản Văn Hóa Thế Giới
Ngoài Đại Bảo Tháp nổi tiếng, trụ đá Ashoka cũng là một di tích đáng chú ý tại Sanchi. Trụ đá này là một trong những trụ đá được vua Ashoka dựng rải rác trong lục địa Ấn Độ. Phần đầu của trụ đá có bốn con sư tử đứng quay lưng lại với nhau, hình ảnh này đã được lấy làm quốc huy của đất nước Ấn Độ. Trụ đá Ashoka là một ví dụ tuyệt vời về phong cách Phật giáo Hy Lạp và được biết đến với tỷ lệ thẩm mỹ và sự cân bằng cấu trúc tinh tế.
Kiến trúc tại Sanchi được xem là một công trình xây dựng có tổ chức nhất và tạo dấu ấn quan trọng nhất về kỹ thuật xây dựng chùa tháp trong thời kỳ trung cổ. UNESCO đã chính thức công nhận quần thể chùa tháp và trụ đá ở Sanchi là di sản văn hóa của thế giới vào năm 1989. Sanchi đã đứng vững như một ngọn hải đăng của Phật giáo, là minh chứng cho sự tận tâm của một vị vua anh minh và sự trường tồn của Phật pháp.
Kết Luận
Quần thể di tích Sanchi, với Đại Bảo Tháp là trung tâm, không chỉ là một công trình kiến trúc vĩ đại mà còn là một biểu tượng của Phật giáo, một nơi lưu giữ những giá trị văn hóa và tâm linh sâu sắc. Sanchi là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai muốn tìm hiểu về lịch sử Phật giáo và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nghệ thuật cổ đại. Những lời dạy cổ xưa ẩn chứa trong từng chi tiết của Sanchi vẫn còn nguyên giá trị, truyền cảm hứng cho chúng ta trên hành trình tìm kiếm sự an lạc và giác ngộ. Hãy đến Sanchi để cảm nhận sự thanh tịnh và lòng thành kính mà nơi đây mang lại.
Kênh “Những lời dạy cổ xưa” xin cảm ơn quý vị đã dành thời gian theo dõi video hôm nay. Xin chào và hẹn gặp lại trong những video tiếp theo.